Η Γνώση του Εαυτού είναι η μόνη οδός προς την Αληθινή Γνώση - Η Ανάπτυξη της Συμπόνιας

Η Γνώση του Εαυτού είναι η μόνη οδός προς την Αληθινή Γνώση και ξεκλειδώνει τα Μυστήρια του Σύμπαντος και του Θεού... Αυτός που θα γνωρίσει τον εαυτό του θα μπορέσει να γνωρίσει τον ίδιο τον Θεό μέσα του, δεδομένου ότι θα τον αποζητήσει.

Γιατί εάν είμαστε γεμάτοι από εγωισμό, από υλισμό, από φιλοδοξία, από ματαιοδοξία, από εφημερότητα, εάν συνέχεια κατηγορούμε τους άλλους, εάν είμαστε άπληστοι, ιδιοτελείς, εάν θέλουμε αυτό που δεν μας ανήκει, εάν φθονούμε, εάν λέμε ψέματα στους συνανθρώπους ή αν τους ευχόμαστε το κακό που να έλθει ο Θεός μέσα μας;

Και μέσα μας να είναι ήδη ο Θεός, δεν θα εμφανιστεί, δεν θα δείξει το πρόσωπο του, όπως όταν υπάρχει ταραχή και φασαρία ο φρόνιμος κρύβεται στην κρυψώνα του, όπως ένα παιδί που είναι φοβισμένο γιατί είναι μικρό και ανυπεράσπιστο και αγαθό, και κρύβεται ενάντια στους κακούς. Έτσι και αυτό το κομματάκι του Θεού μέσα μας, αυτή η Ουσία κρύβεται ενάντια στα τέρατα που έχουμε μέσα, γιατί εμείς έχουμε μέσα μας τέρατα, είμαστε τερατώδης, άσχημοι, έχουμε οργή και κατηγορούμε πάντα τους άλλους για αυτά που μας πονούν αλλά ποτέ δεν καθόμαστε να συλλογιστούμε.

Φτάνουμε να κατηγορούμε μέχρι και τον Θεό, κάποιοι την θρησκεία, κάποιοι τον γείτονα, άλλοι τον πολιτικό αλλά ταυτόχρονα δεν κάνουμε τίποτα για να αλλάξουμε εμείς, μένουμε οι ίδιοι. Ποτέ δεν σκύβουμε το κεφάλι όταν κάποιος μας λέει τι δεν του αρέσει σε εμάς, αλλά βιαζόμαστε να μιλήσουμε, να επιτεθούμε, ούτε καν ακούμε τι μας λέει, εμείς πρέπει να έχουμε δίκιο γιατί είναι δίκαιο να έχουμε το δίκιο μας.
 
Είμαστε εν ολίγοις παράλογοι εμείς οι ανθρωπίσκοι. Διακηρύττουμε την μικρότητα μας με τόση ευπρεπή μεγαλοσύνη και την βαπτίζουμε ανθρώπινο δικαίωμα όταν τα πραγματικά διακαιώματα καταστρατηγούνται κάθε μέρα με πολέμους, με βία, με διαφθορά κλπ. κλπ. και τι κάνουμε εμείς για όλα αυτά; Παίρνουμε απλώς μια θέση και έχουμε ήσυχη την Συνείδησή μας που η ηθική μας αντίταξη είναι φιλοσοφική και μόνο ενώ στην πραγματικότητα τίποτα δεν έχουμε κάνει; 

Επαναπαυόμαστε όταν οι συνάνθρωποί μας υποφέρουν και αντ' αυτού κατηγορούμε το σύστημα ή τους άλλους επειδή δεν νοιάζονται και εμείς πραγματικά δεν κάνουμε τίποτα; Πόσο βολικά είναι αυτά τα ψυχολογικά μαξιλαράκια που έχουμε βάλει ανάμεσα στις αντιφάσεις μας για να μην μας ενοχλούν... Αλλιώς λέγονται και αντικρουστήρες και είναι αυτοί οι μηχανισμοί ανάμεσα στα βαγόνια των τραίνων που μειώνουν τους κραδασμούς όταν χτυπάνε τα βαγόνια μεταξύ τους. Με τέτοιους αντικρουστήρες είμαστε γεμάτοι, όλοι ανεξαιρέτως, κάποιοι πιο λίγους κάποιοι πιο πολλούς και πιο μεγάλους, παρέα με τις νευρώσεις μας, τις μανιοκαταθλίψεις μας, την φιλαυτία μας κλπ, κλπ, κλπ.

Πολλοί μιλάνε για Επανάσταση, πολλοί μιλάνε για Πνευματικότητα, πολλοί μιλάνε για Εσωτερικές Διδασκαλίες αλλά αυτά που κάνουνε στην ζωή τους φανερώνουν έναν πολύ διαφορετικό ψυχικό κόσμο. Όπου πολλές φορές η Αυτογνωσία και η Επαναστατικότητα έχουν μια περίοπτη θέση δίπλα στον αντιφατικό στρουθοκαμηλισμό που επαναπαύεται ο δυτικόσκεπτος και δυτικοπρεπής "άνθρωπος". Με λίγα λόγια ο εγωϊστής, ο σκληρόκαρδος ή άκαρδος, αυτός που δεν πονάει αλλά και όταν συνειδητοποιεί την αλήθεια δεν γυρίζει να εξετάζει τον εαυτό του αλλά τρέχει να κρυφτεί σαν φοβισμένο κακομαθημένο παιδί που θέλει να κρύψει τα παιχνίδια του.

Υπάρχει Συμπόνια σε αυτόν τον κόσμο; Υπάρχει Αγάπη; Ναι υπάρχει, αλλά δεν ξέρω ίσως δεν είναι όσο αρκετή θα χρειαζόταν για να ΞΥΠΝΗΣΟΥΜΕ οι άνθρωποι, να σηκωθούν από τον καναπέ και από τα κομπιούτερ από αφόρητους ψυχικούς πόνους μπροστά στις αδικίες που συντελούνται... Αν υπήρχε λίγο Συνείδηση... Και να υπάρχει λίγη Συνείδηση, φροντίζουν οι τηλεοράσεις, τα ΜΜΕ, η εκπαίδευση, αλλά κυρίως ο ίδιος ο τρόπος ζωής να κοιμίζει εντελώς τους ανθρώπους. Οι πλειοψηφία των ανθρώπων κοιμάται, και δεν θέλει και να την ξυπνήσουν, γιατί οι αξίες έχουν εκπέσει και τα ήθη έχουν εκφυλιστεί, είναι τελική φάση Σοδόμων και Γομόρων.

Και δεν εξετάζω εδώ την σεξουαλική κατεύθυνση της κοινωνίας που τις τάσεις της τις γνωρίζουμε λίγο πολύ, και δεν θα ήταν άσκοπο να πούμε ότι ενώ οι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα, πόλεμοι γίνονται για να εξοντωθούν Έθνη και μειονότητες, επεκτατικοί πόλεμοι, παιδική εργασία, εμπόριο όπλων, παρατεταμένο εμπόριο ναρκωτικών, κάποιοι κοιτάν να προασπίσουν τα δικαιώματα του κώλου τους... Συγνώμη για την έκφραση αλλά έτσι είναι. Οι παρασεξουαλικοί και οι υποσεξουαλικοί είναι καθαρά όργανα της Νέας Τάξης και του Υπνωτισμού των Συνειδήσεων. Ο δυτικοκαπιταλιστικός τρόπος ζωής της εφήμερης ευημερίας και του υπερκαταναλωτισμού ρίχνει το βάρος στην ύλη, στο φυσικό σώμα, στην ικανοποίηση των αισθήσεων με τέτοιο ανεξέλεγκτο τρόπο που η πλάστιγγα σπάει από το υπέρμετρο βάρος και έτσι έχουμε αποτελέσματα μαζικών ψυχασθενειών, διαστροφής των νέων, βίαιων συμπεριφορών, κοινωνικών ανισοτήτων, απλώς για να αναφέρω κάποια παραδείγματα.

Φταίει το σύστημα; Σαν να ρωτάμε φταίει ο ποντικός που πάει στην φάκα να φάει το τυρί; Βέβαια εμείς δεν είμαστε ποντικοί, και θα μπορούσαμε να δούμε μια παγίδα με τυρί. Αλλά τα ψυχολογικά ελατήρια που διατηρούν τα σύγχρονα συστήματα είναι πολύ βαθύτερα από λίγο τυρί, και αυτοί που τα ελέγχουν έχουν κάποιο καλό βιογραφικό στο να το κάνουν αυτό. Γι' αυτό χρειάζεται πραγματικούς Επαναστάτες για να κάμουν μια κάποια διαφορά.

Όπως έχω ξαναπεί:

Η έννοια εκείνη της Επανάστασης είναι η ίδια με εκείνη της Επαναγέννησης. Πρέπει λοιπόν κανείς να πεθαίνει για να μπορεί να επαναγεννηθεί, να Επαναστατήσει. Η Επανάσταση είναι προς τα μέσα, ανούσια οποιαδήποτε εξωτερική επανάσταση αφού αυτός που την κάνει παραμένει προσκολλημένος στους καρπούς των πράξεων του, των αισθητών, του νου, και του λανθασμένου εγώ. Η Αληθινή Επανάσταση είναι η Επανάσταση της Συνείδησης.

Και πραγματικά δεν αποζητώ την πατρότητα αυτών των λόγων. Αλλά εγώ έτσι το διατύπωσα. Είμαι σίγουρος ότι πολλοί μεγάλοι άνθρωποι έχουν κάνει τέτοιες δηλώσεις και εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων μεταξύ τους και εγώ έχουν φτάσει σ' αυτήν την διαπίστωση. Αλλά μια διαπίστωση και μια διανοητική γνώση δεν είναι μιας εις βάθος κατανόηση για να επιφέρει μια αλλαγή, μια αλλαγή πρώτα μέσα και μετά έξω. 

Η αλλαγή χρειάζεται εργασία με τον εαυτό μας, να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεπτόμαστε και να ξυπνήσουμε την Συνείδησή μας, για να κάνουμε την διαφορά. 

Η διαφορά έγκειται ότι όταν κάποιος αρχίζει και γνωρίζει τον Εαυτό του, τότε γνωρίζει και τους άλλους, γιατί ο Αληθινός Εαυτός μας, και ο Αληθινός Εαυτός των άλλων ανθρώπων επικοινωνεί βαθιά και μοιράζεται την ίδια Αντικειμενική Αλήθεια, την ίδια Πραγματικότητα. Αλλά εάν δεν ρίξουμε το πέπλο του ψεύτικου εαυτού, του εαυτού που ψεύδεται σε μας τους ίδιους και τους άλλους δεν θα ξεφύγουμε ποτέ από τις αρνητικές καταστάσεις του πνεύματος και δεν θα δούμε ποτέ την Αλήθεια που απελευθερώνει.

Θα ήθελα εδώ να σας αντιγράψω ένα ωραίο κείμενο από το βιβλίο του Δαλάι Λάμα -Με τα δικά μου λόγια, που λέει κάποια ωραία πράγματα όχι απλά με την ιδιότητα του Βουδιστή και του Λάμα αλλά πιστεύω του Φωτισμένου ανθρώπου, πράγμα πιο σημαντικό:

Περί Ευτυχίας

    Ένα μεγάλο ερώτημα διατρέχει όλες τις εμπειρίες μας, είτε το σκεφτόμαστε συνειδητά είτε όχι: «Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής;» Αυτό το ερώτημα με έχει απασχολήσει και εμένα και θέλω να μοιραστώ τις σκέψεις μου πάνω σε αυτό, με την ελπί­δα ότι θα μπορούσε έμμεσα ή άμεσα να έχει κάποιο όφελος γι' αυτούς που θα τις διαβάσουν.

Πιστεύω ότι ο σκοπός της ζωής μας είναι να είμαστε ευ­τυχισμένοι. Από την ώρα που γεννιέται κάθε ανθρώπινο ον, επιθυμεί την ευτυχία και δεν θέλει να υποφέρει. Ούτε οι κοινωνικές συνθήκες, ούτε η παιδεία ή η οποιαδήποτε ιδεολογία επηρεάζει αυτή τη συνθήκη. Από τα μύχια της ύπαρξής μας απλά επιθυμούμε να είμαστε ικανοποιημένοι. Δεν ξέρω αν το σύμπαν με όλους του τους γαλαξίες, τα αστέρια και τους πλα­νήτες έχει κάποια σημασία ή όχι, αλλά τουλάχιστον είναι ολοφάνερο ότι εμείς οι άνθρωποι που ζούμε πάνω στη Γη, βάζουμε σαν στόχο να έχουμε μια ευτυχισμένη ζωή. Επομένως, είναι σπουδαίο να ανακαλύψουμε τι μπορεί να επιφέρει το μέγιστο βαθμό ευτυχίας.

Κατ' αρχήν, είναι δυνατό να χωρίσουμε κάθε είδος ευτυχίας και δυστυχίας σε δύο γενικές κατηγορίες: τη νοητική και τη φυσική. Από αυτές τις δύο, το πνεύμα είναι εκείνο που ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω στους περισσότερους από μας. Εκτός αν είμαστε ή βαριά ασθενείς, ή έχουμε στερηθεί βασι­κές ανάγκες επιβίωσης, η φυσική μας συνθήκη παίζει δευτε­ρεύοντα ρόλο στη ζωή μας. Αν το σώμα είναι ευχαριστημένο, συνήθως το αγνοούμε. Το πνεύμα όμως καταγράφει πάνω του κάθε επεισόδιο, οσοδήποτε μικρό και αν είναι αυτό. Επομένως, πρέπει να αφιερώνουμε τις πιο μεγάλες μας προσπάθειες στο να επιτυγχάνουμε μια πνευματική ηρεμία.

Από την περιορισμένη μικρή μου εμπειρία έχω διαπιστώσει ότι ο μεγαλύτερος βαθμός εσωτερικής ηρεμίας επιτυγχάνεται από την ανάπτυξη της αγάπης και της συμπόνιας. Όσο περισ­σότερο φροντίζουμε για την ευτυχία και αγαπάμε τους άλλους, τόσο περισσότερο αναπτύσσεται μέσα μας η αίσθηση μιας ικα­νοποίησης. Καλλιεργώντας άμεσα, εγκάρδια συναισθήματα για τους άλλους, αυτόματα και το πνεύμα μας αποκτά τη δική του ηρεμία. Αυτό βοηθά να εξαφανιστούν όλοι οι φόβοι και οι ανασφάλειες που τυχόν έχουμε και μας χαρίζει τη δύναμη να αντιμετωπίσουμε κάθε εμπόδιο που συναντάμε. Είναι η πιο πλούσια πηγή επιτυχίας στη ζωή.

Όσο ζούμε σε αυτό τον κόσμο, είμαστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Αν σε αυτές τις περιπτώσεις, χάσουμε την ελπίδα μας και απογοητευτούμε, περιορίζουμε τις ικανότητές μας να αντιμετωπίσουμε αυτές τις δυσκολίες. Αν αντίθετα, θυμόμαστε ότι δεν είμαστε οι μόνοι, αλλά ότι κάθε ένας αναγκάζεται να αντιμετωπίζει τον πόνο, αυτή η πολύ ρε­αλιστική τοποθέτηση θα ενισχύσει την απόφασή μας και τις ικανότητές μας να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που έχουμε.

Στην πραγματικότητα, με αυτή μας τη στάση, κάθε νέο πρό­βλημα μπορούμε να το θεωρήσουμε σαν μια άλλη αξιόλογη ευκαιρία να αυξήσουμε τη δύναμη του πνεύματος μας! Έτσι, σταδιακά αγωνιζόμαστε να καταστούμε περισσότερο συμπο­νετικοί, που σημαίνει ότι μπορούμε να αναπτύξουμε μια πιο γνήσια συμπάθεια για τον πόνο των άλλων και τη θέλησή μας να βοηθήσουμε στην ανακούφιση του πόνου τους. Που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δική μας παράλληλα γαλήνη και την αύξη­ση της εσωτερικής μας δύναμης.

Η Ανάγκη μας για Αγάπη

Τελικά ο λόγος που κάνει την αγάπη και τη συμπόνια να μας φέρνουν μεγαλύτερη ευτυχία, είναι απλά ότι η φύση μας αξιο­λογεί αυτά τα συναισθήματα σαν τα ανώτερα όλων. Η ανάγκη για αγάπη βρίσκεται στα πραγματικά θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης. Προέρχεται από τη βαθιά αλληλεξάρτηση που όλοι μοιραζόμαστε. Οσοδήποτε ικανό και επιδέξιο ένα άτομο και αν είναι, αν μείνει μόνο του, δεν μπορεί να επιβιώσει. Οσοδήποτε δυνατό και ανεξάρτητο και αν αισθάνεται στις πιο ευτυχισμένες περιόδους της ζωής του, όταν είναι άρρωστο, ή νήπιο, παιδί, ή πολύ ηλικιωμένο, πρέπει για την επιβίωσή του να βασιστεί στη στήριξη των άλλων. Η αλληλεξάρτηση είναι ένας βασικός νόμος της Φύσης. Όχι μόνο οι ανώτερες μορφές ζωής, αλλά ακόμα και πολλά από τα μικροσκοπικά έντομα είναι κοινωνικά όντα, που χωρίς να προσδιορίζονται από κάποια θρησκεία, νόμο ή παιδεία, επιβιώνουν μέσα από μια αμοιβαία συνεργασία, που στηρίζεται σε μια εσωτερική αναγνώριση της αλληλοδιασύνδεσής τους. Τα πιο λεπτά επίπεδα των φυσικών φαινομένων επίσης κυβερνώ­νται από την αλληλεξάρτηση. Στην πραγματικότητα όλα τα φαι­νόμενα, είτε προέρχονται από τους ωκεανούς, τα σύννεφα ή τα δάση που μας περιβάλλουν, αναδύονται από την εξάρτηση από λεπτές μορφές ενέργειας. Χωρίς την κατάλληλη αλληλεπίδραση διαλύονται και παρακμάζουν.

Επειδή η ανθρώπινη ύπαρξή μας είναι τόσο εξαρτημένη από τη στήριξη των άλλων, η ανάγκη που έχουμε για αγάπη, βρί­σκεται στα ουσιαστικά θεμέλια της ύπαρξής μας. Επομένως, έχουμε ανάγκη από μια ευθύνη με αγνά κίνητρα και μια ειλι­κρινή εκδήλωση φροντίδας για το όφελος των άλλων.

Πρέπει να στοχαζόμαστε ποια είναι πραγματικά τα ανθρώ­πινα όντα. Δεν είμαστε σαν τα αντικείμενα που κατασκευά­ζουμε από τα μηχανήματα. Αν ήμασταν και εμείς απλά μόνο μηχανικές οντότητες, τότε τα μηχανήματα αυτά θα μπορούσαν να μας απαλλάξουν από όλη μας τη δυστυχία και να καλύ­ψουν όλες μας τις ανάγκες. Αφού επομένως δεν είμαστε μόνο υλιστικές υπάρξεις, είναι λάθος να τοποθετήσουμε όλες μας τις ελπίδες για ευτυχία στην εξωτερική και μόνο ανάπτυξη. Αντίθετα, οφείλουμε να στοχαστούμε πάνω στην καταγωγή μας και στη φύση μας για να ανακαλύψουμε ποιοι είμαστε και ποια πράγματα μπορούμε να αναζητάμε και να έχουμε.

Θέτοντας κατά μέρος το πολύπλοκο ερώτημα της καταγω­γής και της εξέλιξης του σύμπαντος κόσμου μας, μπορούμε τουλάχιστον να συμφωνήσουμε ότι κάθε ένας από μας είναι το προϊόν των γονέων μας. Στην πραγματικότητα η σύλληψή μας δεν είναι αποτέλεσμα μόνο σεξουαλικής επιθυμίας, αλλά στηρίζεται και στην απόφαση των γονέων μας να αποκτήσουν ένα τέκνο. Αυτή η απόφαση είχε ληφθεί μέσα από μια αίσθηση ευθύνης και αλτρουισμού. Που εκφράζεται με την απόφασή τους να το φροντίζουν, μέχρις ότου το τέκνο τους θα είναι ικα­νό να μεριμνά για τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι, από την πρώτη στιγμή της σύλληψής μας η αγάπη των γονέων μας βρίσκε­ται ευθέως μέσα στον κύκλο της δημιουργίας μας. Επί πλέον εξαρτώμεθα πλήρως από τη φροντίδα της μητέρας μας, από τα πρώτα βήματα της ανάπτυξής μας. Σύμφωνα μάλιστα με ορι­σμένους επιστήμονες, η πνευματική κατάσταση μιας εγκύου, ήρεμη ή σε εκνευρισμό, περνάει κατ' ευθείαν στη φυσική κα­τάσταση του αγέννητου τέκνου της.

Η έκφραση της αγάπης είναι επίσης πολύ σπουδαία κατά τη στιγμή της γέννησης. Επειδή το πρώτο πράγμα που κάνουμε εί­ναι να θηλάσουμε γάλα από το στήθος της μητέρας μας, είναι φυ­σικό να αισθανόμαστε μια ξεχωριστή οικειότητα για αυτήν, και αυτή πρέπει να αισθάνεται αγάπη για μας, για να μπορεί να μας τρέφει σωστά. Αν αισθάνεται οργή ή εχθρότητα, τότε το γάλα της δεν ρέει ελεύθερα. Επομένως υπάρχει μια κρίσιμη περίοδος αναφορικά με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, από το χρόνο της γέννησης μέχρι τουλάχιστον την ηλικία των τριών ή τεσσάρων ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας η αγάπη που εκφράζεται με το φυσικό άγγιγμα, είναι ο πιο σπουδαίος παράγοντας για τη φυσική ανάπτυξη του παιδιού. Αν το παιδί δεν κρατιέται, δεν αγκαλιάζεται δεν κουνιέται ή δεν το αγαπούν, η ανάπτυξή του θα περιορίζεται και ο εγκέφαλος του δεν πρόκειται να αναπτυ­χθεί σωστά.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και πηγαίνουν σχολείο, η ανάγκη στήριξης που έχουν, πρέπει να προσφέρεται πλέον περισσότερο από τους δασκάλους τους. Αν ο δάσκαλος, πέρα από την ακαδημαϊκή του εκπαίδευση, έχει συνειδητοποιήσει και την ευθύνη τού ότι παρασκευάζει τους μαθητές του για να αντιμετωπίζουν τη ζωή, και αυτοί αντίστοιχα πρέπει να αισθά­νονται προς αυτόν εμπιστοσύνη και σεβασμό. Τότε και μόνο ό,τι τους διδάσκει θα αφήσει επάνω στη συνείδησή τους ένα ανεξάλειπτο αποτύπωμα. Στην αντίθετη περίπτωση, ό,τι και αν διδάσκεται από το δάσκαλο που δεν δείχνει πραγματικό ενδι­αφέρον για ολόκληρη την ύπαρξη και το όφελος των μαθητών του, δεν πρόκειται να κρατήσει για πολύ χρόνο μέσα τους.

Σήμερα, πολλά παιδιά μεγαλώνουν μέσα σε σπίτια με προ­βλήματα. Αν δεν νιώσουν την κατάλληλη στοργή εκεί, αργό­τερα, θα είναι δύσκολο να αγαπήσουν τους γονείς τους και στη συνέχεια θα τους είναι δύσκολο να νιώσουν αγάπη για τους άλλους. Και αυτό είναι πολύ λυπηρό.

Στο τέλος, καθώς ένα παιδί δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τη φροντίδα των άλλων, η αγάπη είναι η καλύτερη τροφή που μπορεί να προσφέρουμε σε αυτό. Η ευτυχία της παιδικής ηλι­κίας, η απαλλαγή από τους πολλούς φόβους που αυτή παρου­σιάζει, και μια υγιής ανάπτυξη της εμπιστοσύνης πάνω στον εαυτό του παιδιού, όλα αυτά εξαρτώνται άμεσα από την αγάπη που υπάρχει γύρω του.

Κατά ανάλογο τρόπο, αν κάποιος είναι άρρωστος και νοση­λεύεται σε ένα νοσοκομείο από ένα γιατρό που εκπέμπει μια ανθρώπινη ζεστασιά, ο ασθενής ηρεμεί. Και η διάθεση του για­τρού να προσφέρει σε αυτόν την καλύτερη φροντίδα, είναι από μόνη της η αποτελεσματικότερη θεραπεία, ανεξάρτητα από το βαθμό της νοσηλευτικής του εμπειρίας. Αντίθετα, αν ο γιατρός στερείται αυτών των αισθημάτων και προβάλλει μια όχι φιλι­κή έκφραση, ανυπομονησία ή έκδηλη αδιαφορία, ο ασθενής θα νιώσει αγωνία, ακόμα και αν ο γιατρός είναι πολύ έμπει­ρος, η ασθένεια έχει διαγνωσθεί σωστά και του έχουν δοθεί τα κατάλληλα φάρμακα. Και τα αισθήματα αυτά του ασθενούς με βεβαιότητα θα προσδιορίσουν την ταχύτητα και την ολική αποκατάσταση της υγείας του.

Ακόμα και όταν έχουμε αναμιχθεί σε μια απλή συζήτηση στην καθημερινότητά μας, αν κάποιος σε αυτή μιλάει με αν­θρώπινα αισθήματα, χαιρόμαστε να τον ακούμε και του απα­ντάμε ανάλογα. Η όλη συζήτηση τότε γίνεται ενδιαφέρουσα, ακόμα και αν τα θέματα που συζητάμε είναι συνηθισμένα. Αντίθετα, αν ένα πρόσωπο μιλάει με ψυχρότητα ή επιθετι­κά, αισθανόμαστε άσχημα και ευχόμαστε να τελειώνουμε με αυτή, όσο πιο γρήγορα γίνεται. Από το πιο μικρό θέμα μέχρι το πιο σοβαρό, τα καλά αισθήματα και ο σεβασμός που δεί­χνουμε προς τους άλλους, είναι ζωτικής σημασίας για την ευτυχία μας.

Τελευταία συνάντησα μια ομάδα επιστημόνων στην Αμερική οι οποίοι ανέφεραν ότι το ποσοστό των πνευματικών ασθενειών στη χώρα τους είναι αρκετά υψηλό, γύρω στο δώδε­κα τοις εκατό του πληθυσμού. Έγινε φανερό κατά τη διάρκεια της συνάντησης ότι η κύρια αιτία του φαινομένου της κατά­θλιψης δεν οφείλεται σε έλλειψη υλικών αγαθών, αλλά στην απουσία ενδιαφέροντος και φροντίδας από το περιβάλλον τους. Έτσι, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε από όλα αυτά τα παραδείγματα που έχω γράψει μέχρι τώρα, είτε το συνειδητο­ποιούμε είτε όχι, από τη στιγμή που γεννιόμαστε, η ανάγκη για ανθρώπινη στοργή και φροντίδα βρίσκεται μέσα στο ίδιο μας το αίμα. Ακόμα και αν η στοργή προέρχεται από ένα ζώο ή από κάποιον που τον θεωρούμε σαν εχθρό, τόσο τα παιδιά όσο και οι μεγάλοι στρέφονται προς αυτήν.

Πιστεύω ότι κανένας δεν γεννιέται απαλλαγμένος από την ανάγκη της αγάπης. Και αυτό φανερώνει ότι παρά το γεγονός ότι κάποιες μοντέρνες σχολές ή τρόποι σκέψης πιστεύουν το αντίθετο, τα ανθρώπινα όντα δεν μπορεί να προσδιοριστούν απλά και μόνο ως φυσικές δομές. Κανένα υλικό αντικείμενο, όσο ωραίο ή πολύτιμο, δεν μπορεί να μας κάνει να αισθανθού­με αγάπη. Γιατί η βαθύτερη ταυτότητά μας και ο αληθινός μας χαρακτήρας προσδιορίζονται από την υποκείμενη φύση του πνεύματος μας.

Η Συμπόνια

Κάποιοι φίλοι μου μού έχουν πει ότι ενώ η αγάπη και η συ­μπόνια είναι εξαιρετικά αισθήματα, εντούτοις δεν είναι πολύ εφαρμόσιμα. Ο κόσμος μας, λένε, δεν είναι ένας τόπος όπου τέτοια πιστεύω μπορεί να έχουν πολλή επιρροή ή δύναμη. Ισχυρίζονται ότι η οργή και το μίσος αποτελούν μέρος της ανθρώπινης φύσης, ώστε η ανθρωπότητα πάντα θα κυριαρ­χείται από αυτά. Δεν συμφωνώ με αυτή την τοποθέτηση.

Οι άνθρωποι υπάρχουμε με την παρούσα μας μορφή γύρω στα 100.000 χρόνια. Πιστεύω ότι αν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το ανθρώπινο μυαλό ελεγχόταν κατά κύριο λόγο από την οργή και το μίσος, ο πληθυσμός μας θα είχε μειω­θεί. Αλλά σήμερα, παρ' όλους τους πολέμους, βρίσκουμε ότι ο ανθρώπινος πληθυσμός είναι περισσότερος από ποτέ άλλοτε. Αυτό από μόνο του μου δείχνει ότι η αγάπη και η συμπόνια κυριαρχούν στον κόσμο μας.

Και αυτός είναι ο λόγος που τα δυσάρεστα γεγονότα αποτε­λούν είδηση. Οι θετικές δραστηριότητες είναι τόσο πολύ μέρος της φυσικής καθημερινότητας, που θεωρούνται δεδομένες και επομένως αγνοούνται τις περισσότερες φορές σαν ειδήσεις.

Μέχρι τώρα αναφέρθηκα κυρίως στα πνευματικά οφέλη της συμπόνιας. Αλλά αυτή συμβάλει επίσης στην καλή κατάστα­ση της υγείας. Σύμφωνα με τις προσωπικές μου εμπειρίες, η πνευματική ισορροπία και η φυσική υγεία συνδέονται άμεσα. Χωρίς καμιά αμφιβολία, η οργή και ο εκνευρισμός μάς κάνουν περισσότερο ευάλωτους στις ασθένειες. Ωστόσο, εάν το πνεύ­μα μας είναι ήσυχο και έχουμε θετικές σκέψεις, το σώμα μας δεν υπόκειται εύκολα σε ασθένειες.

Παράλληλα είναι επίσης αλήθεια ότι όλοι μας έχουμε μια έμφυτη εγωκεντρικότητα, που εμποδίζει την αγάπη μας προς τους άλλους. Έτσι, από τη στιγμή που επιθυμούμε να έχουμε πραγματική ευτυχία, που στηρίζεται μόνο πάνω σε ένα ήσυ­χο πνεύμα, και καθώς αυτή η ηρεμία προκύπτει μόνο από μια στάση συμπόνιας για τους άλλους, πρέπει αυτή τη στάση να μάθουμε να την αναπτύσσουμε. Γιατί είναι προφανές ότι δεν αρκεί να λέμε απλά πόσο καλά είναι τα αισθήματα της συμπό­νιας! Οφείλουμε να ασκήσουμε μια ενορχηστρωμένη προσπά­θεια για να την αναπτύξουμε, να την κάνουμε πράξη. Για το λόγο αυτό πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα συμβαίνοντα της καθημερινής μας ζωής, ώστε να μεταμορφώσουμε τις σκέ­ψεις μας και τη συμπεριφορά μας.

Πρώτα απ' όλα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, τι ακριβώς εν­νοούμε όταν λέμε συμπόνια. Γιατί πολλές μορφές αισθημά­των συμπόνιας έχουν προσμίξεις επιθυμίας και προσκόλλη­σης. Για παράδειγμα, η αγάπη που πολλές φορές δείχνουν οι γονείς για τα παιδιά τους, είναι ενδεχόμενο να συνδέεται με τις δικές τους συναισθηματικές ανάγκες, επομένως δεν εί­ναι ξεκάθαρα συμπονετική. Επίσης, στη σχέση του γάμου, η αγάπη ανάμεσα στον άνδρα και στη γυναίκα του, κυρίως στο ξεκίνημά της, όταν η κάθε πλευρά μπορεί να μη γνωρίζει το βαθύτερο χαρακτήρα της άλλης, εξαρτάται περισσότερο από την προσκόλληση, παρά από μια γνήσια αγάπη. Η επι­θυμία μας μπορεί να είναι τόσο ισχυρή, ώστε το πρόσωπο με το οποίο συνδεόμαστε να το βλέπουμε καλό, ενώ στην πραγ­ματικότητα εκείνος ή εκείνη να είναι αρνητικοί. Επιπλέον, σε αυτή την περίπτωση, έχουμε τη συνήθεια να υπερβάλλουμε όσον αφορά στις μικρές τους θετικές ποιότητες. Έτσι, όταν συμβεί η συμπεριφορά του ενός να αλλάξει, τότε και η συ­μπεριφορά του συντρόφου του αλλάζει επίσης, επειδή έχει απογοητευτεί. Αυτή είναι μια ένδειξη ότι η αγάπη είχε σαν κίνητρο περισσότερο τις προσωπικές ανάγκες, παρά μια αλη­θινή φροντίδα για το άλλο πρόσωπο.

Η αληθινή συμπόνια δεν προκαλείται απλά από μια συ­γκινησιακή ανταπόκριση, αλλά από μια σταθερή απόφαση, η οποία στηρίζεται πάνω στη λογική. Επομένως μια αληθινά συ­μπονετική στάση απέναντι στους άλλους, δεν αλλάζει, ακόμα και αν αυτοί συμπεριφέρονται αρνητικά.

Φυσικά η ανάπτυξη αυτού του είδους της συμπόνιας δεν είναι καθόλου ένα εύκολο πράγμα! Για να ξεκινήσουμε, ας υπολογίσουμε τα ακόλουθα δεδομένα: Είτε οι άνθρωποι είναι όμορφοι και φιλικοί ή απωθητικοί και διχαστικοί, τελικά είναι ανθρώπινα όντα, ακριβώς όπως είμαστε και εμείς οι ίδιοι. Όπως και εμείς, επιθυμούν την ευτυχία τους και δεν θέλουν να υπο­φέρουν. Επιπλέον, το δικαίωμά τους να υπερβούν τη δυστυχία και να απολαύσουν την ευτυχία είναι ίσο με το δικό μας.

Τώρα, όταν αναγνωρίσουμε ότι όλα τα όντα, εξίσου με εμάς, επιθυμούν την ευτυχία και έχουν δικαίωμα να την κα­τακτήσουν, αυτόματα αισθανόμαστε μια συμπάθεια γα αυτά και μια οικειότητα. Εξοικειώνοντας το πνεύμα σας προς αυτή την αίσθηση ενός παγκόσμιου αλτρουισμού, αναπτύσσετε μια αντίληψη ευθύνης για την κατάσταση των άλλων: Είναι η επιθυμία να τους βοηθήσετε ενεργά για να υπερνικήσουν τα προβλήματά τους. Δεν είναι μια επιλεκτική επιθυμία. Ισχύει το ίδιο για όλους. Εφόσον είναι ανθρώπινα όντα, ζώντας την ευτυχία και τη δυστυχία όπως και σεις οι ίδιοι, δεν υπάρχει μια λογική βάση για διακρίσεις ανάμεσα σε αυτούς ή οποιαδήποτε δικαιολογία να αλλάζετε τη συμπεριφορά σας στην περίπτωση που ενεργούν απέναντι σας αρνητικά.

Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι, αν δώσετε χρόνο και υπομονή σε αυτή σας την προσπάθεια, είναι μέσα στις δυνατότητές σας να αναπτύξετε αυτό το είδος της συμπόνιας. Φυσικά, ο εγω­κεντρισμός μας, η ξεχωριστή προσκόλληση σε μια αίσθηση ανεξάρτητης ύπαρξης αυτού που λέμε «Εγώ», εργάζεται κατά βάση για να εμποδίσει την ανάπτυξη της συμπόνιας μας. Στην πραγματικότητα, αληθινή συμπόνια μπορεί να βιωθεί μόνο όταν αυτό το είδος της αρπακτικής προσκόλλησης εξαλείφε­ται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε και να μην αρχίσουμε από τώρα αυτή την ανάπτυξη.

Τα Πρώτα Βήματα προς τη Συμπόνια

Πρέπει να αρχίσουμε απομακρύνοντας τα μεγαλύτερα εμπόδια προς τη συμπόνια: Την οργή και το μίσος. Όπως όλοι ξέρουμε, αυτά είναι πολύ δυνατά συναισθήματα, και όταν εκδηλώνο­νται, μπορούν να κατακλύσουν ολόκληρο το πνεύμα μας. Παρ' όλα αυτά, μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο. Γιατί αν αυτό δεν γί­νει, τούτες οι αρνητικές καταστάσεις μπορεί να γίνουν μάστιγα για μας, χωρίς μάλιστα μεγάλη προσπάθεια από μέρους τους. Και το σπουδαιότερο, να εμποδίσουν την επιθυμία μας για να κατακτήσουμε την ευτυχία ενός πνεύματος που σημαίνει να μπορεί να αγαπά.

Έτσι, στην αρχή, είναι χρήσιμο να ερευνήσουμε αν η οργή έχει κάποια αξία. Καμιά φορά, όταν είμαστε απογοητευμένοι καθώς αντιμετωπίζουμε μια δύσκολη κατάσταση, φαίνεται ότι η οργή είναι χρήσιμη. Καθώς θεωρούμε ότι μπορεί να μεταφέρει περισ­σότερη ενέργεια, εμπιστοσύνη και αποφασιστικότητα. Εδώ όμως οφείλουμε να εξετάσουμε με πολλή προσοχή την πνευματική μας κατάσταση. Ενώ είναι αλήθεια ότι η οργή μάς δίνει περισ­σότερη δύναμη, αν αναλύσουμε τη φύση αυτής της ενέργειας, θα διαπιστώσουμε ότι είναι τυφλή. Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαι­οι αν το αποτέλεσμά της θα είναι θετικό ή αρνητικό. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οργή τυφλώνει το καλύτερο μέρος του εγκεφάλου μας, δηλαδή τη λογική του λειτουργία. Έτσι την ενέργεια της οργής τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να την εμπιστευτούμε. Μπορεί να προκαλέσει μια ανεξέλεγκτη συμπε­ριφορά, με τεράστια καταστρεπτικά αποτελέσματα. Επιπλέον, αν η οργή αναπτυχθεί στο έπακρο, τότε γίνεται κανείς σαν ένα μα­νιακό άτομο, το οποίο ενεργεί με τρόπο που προκαλεί ζημία τόσο στον εαυτό του, όσο και στους άλλους.

Πάντως είναι δυνατό να αναπτύξουμε μια εξίσου δυναμική συμπεριφορά που να μας δίνει όμως μια πιο ελεγχόμενη ενέρ­γεια με την οποία να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις. Αυτή η ελεγχόμενη ενέργεια πηγάζει όχι μόνο από μια στάση συμπόνιας, αλλά και από τη λογική και την υπομονή. Αυτά είναι τα πιο ισχυρά αντίδοτα κατά της οργής. Ατυχώς, πολλοί άνθρωποι δεν υπολογίζουν σωστά αυτές τις ποιότητες και τις χαρακτηρίζουν σαν εκδηλώσεις αδυναμίας. Πιστεύω ότι το αντίθετο είναι το σωστό, ότι δηλαδή αποτελούν ενδείξεις εσωτερικής δύναμης. Η συμπόνια είναι από τη φύση ι ης ευγενική, ειρηνική και λεπτή, αλλά είναι παράλληλα πολύ δυνατή. Μόνο αυτοί που χάνουν την υπομονή τους είναι αστα­θείς και αβέβαιοι. Έτσι, θεωρώ ότι η έκρηξη οργής είναι ένα φανερό σημάδι αδυναμίας.

Όταν λοιπόν ένα πρόβλημα κάνει την εμφάνισή του, προ­σπαθήστε από την αρχή να διατηρήσετε ένα χαμηλό τόνο, μια ειλικρινή στάση και ενδιαφερθείτε όχι για το συμφέρον σας αλλά για ένα δίκαιο αποτέλεσμα. Βέβαια, κάποιοι άλλοι ίσως να προσπαθήσουν να επωφεληθούν από αυτό, και αν παραμέ­νοντας αποστασιοποιημένοι απλά ενθαρρύνετε άδικη επιθετικότητα, τότε υιοθετήστε μια πιο δυναμική στάση. Αυτή όμως πρέπει να συνοδεύεται από συμπόνια, και αν χρειαστεί να εκφράσετε τις απόψεις σας και να λάβετε ισχυρά αντίμετρα, κάντε το, αλλά χωρίς οργή ή κακή πρόθεση.

Πρέπει να έχετε κατανοήσει ότι παρά το ότι οι αντίπαλοι σας φαίνεται να σας βλάπτουν, τελικά η καταστροφική τους δραστηριότητα θα βλάψει μόνο αυτούς τους ίδιους. Για να ελέγξετε πάντως την ενδεχόμενη εγωιστική σας ροπή για ανταπόδοση, πρέπει να ανακαλέσετε την επιθυμία σας για άσκηση συμπόνιας, και να αναλάβετε την ευθύνη να ενεργήσετε με τέτοιο τρόπο ώστε το άλλο πρόσωπο να μην πονέσει εξαιτίας των συνεπειών των πράξεών του. Έτσι, επειδή τα μέτρα που λαμβάνετε έχουν αποφασιστεί από μέρους σας με ηρεμία, θα είναι περισσότερο αποφασιστικά, περισσότερο ακριβή και πιο σταθερά. Τα αντίποινα που βασίζονται στην τυφλή ενέργεια της οργής, σπάνια βρίσκουν το στόχο τους.

Εχθροί και Φίλοι

Πρέπει να επαναλάβω με έμφαση ότι απλά με το να σκέπτε­στε ότι η συμπόνια και η λογική και η υπομονή είναι αρετές, δεν αρκούν για να τις αναπτύξετε. Πρέπει να περιμένουμε να εμφανιστούν δυσκολίες και τότε να προσπαθήσουμε να τις αναπτύξουμε. Και ποιος είναι εκείνος που δημιουργεί αυτές τις ευκαιρίες; Όχι βέβαια οι φίλοι μας αλλά οι εχθροί μας. Είναι εκείνοι που μας προκαλούν τα περισσότερα προβλήματα. Επομένως, αν αληθινά επιθυμούμε να μάθουμε, πρέπει να θεωρούμε τους εχθρούς μας ως τους καλύτερους δασκάλους μας! Για κάποιον που εκτιμά την αγάπη και τη συμπόνια, το να ασκηθεί στην ανοχή είναι ουσιαστικό, και για το λόγο αυτό ένας εχθρός είναι αναγκαίος. Έτσι, πρέπει να αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη προς τους εχθρούς μας, γιατί είναι εκείνοι που μπορούν καλύτερα να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε ένα γαλήνιο πνεύμα! Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και στην κοινωνική μας ζωή, με μια αλλαγή συνθηκών οι εχθροί γίνονται φίλοι.

Έτσι, η οργή και το μίσος είναι πάντα βλαβερά και αν δεν ασκήσουμε το πνεύμα μας και δεν εργαστούμε για να περιορίσουμε την αρνητική τους δύναμη, θα εξακολουθούν να μας δια- ταράσσουν και να διακόπτουν τις προσπάθειές μας να αναπτύ­ξουμε ένα ήρεμο πνεύμα. Η οργή και το μίσος είναι οι πραγματικοί μας εχθροί. Είναι οι δυνάμεις εκείνες που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να υποτάξουμε, και όχι οι πρόσκαιροι «εχθροί» που εν τω μεταξύ εμφανίζονται κάθε τόσο στη ζωή μας.

Βέβαια, είναι φυσιολογικό και σωστό να θέλουμε να έχουμε φίλους. Συχνά κάνω το ευφυολόγημα ότι, αν πραγματικά θέλε­τε: να είσαστε εγωιστές, θα πρέπει να γίνετε πολύ αλτρουιστές! Πρέπει δηλαδή να φροντίζετε καλά τους άλλους, να ενδιαφέρεστε για την άνεσή τους, να τους βοηθάτε, να τους υπηρετείτε, να αποκτάτε περισσότερους φίλους και να χαρίζετε περισσότερα χαμόγελα. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Απλά, όταν χρειαστείτε και εσείς βοήθεια, θα έχετε ένα σωρό ανθρώπους που θα σας συμπαρασταθούν. Αν απεναντίας, αδιαφορήσετε για τη ευτυχία των άλλων, μακροχρόνια θα είσαστε εσείς ο χαμένος. Είναι δυνατόν η φιλία να αναπτυχθεί μέσα από έριδες και διαπληκτισμούς, από την οργή, τη ζήλεια και το σκληρό ανταγωνισμό; Δεν το νομίζω. Μόνο η στοργή μάς φέρνει αληθινούς φίλους.

Στη σύγχρονη υλιστική κοινωνία, αν έχετε χρήματα και δύ­ναμη, φαίνεται ότι έχετε πολλούς φίλους. Αλλά αυτοί δεν είναι δικοί σας φίλοι. Είναι φίλοι των χρημάτων σας και της δύναμής σας. Όταν χάσετε την περιουσία και την επιρροή σας, θα δείτε ότι είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσετε και να βρείτε πια αυτούς τους ανθρώπους.

Το πρόβλημα είναι ότι όταν τα πράγματα στο κόσμο πάνε καλά για μας, αποκτούμε τη βεβαιότητα ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα από μόνοι μας και νομίζουμε ότι δεν έχουμε ανάγκη από φίλους. Αλλά αμέσως μόλις η θέση μας και η υγεία μας αλλάξουν, συνειδητοποιούμε πόσο λαθεμένη ήταν αυτή μας η στάση. Αυτή είναι η στιγμή που μαθαίνουμε ποιος ακριβώς μπορεί να μας βοηθήσει και ποιος μας είναι εντελώς άχρηστος. Έτσι, για να είμαστε προετοιμασμένοι γι' αυτή τη στιγμή, για να κάνουμε αληθινούς φίλους που θα μας συμπα­ρασταθούν όταν τους έχουμε ανάγκη, πρέπει να καλλιεργούμε τον αλτρουισμό!

Αν και μερικοί άνθρωποι γελάνε όταν το λέω αυτό, εγώ ο ίδιος έχω πάντα ανάγκη από περισσότερους φίλους. Αγαπάω τα χαμόγελα. Εξαιτίας αυτού, έχω το πρόβλημα τού να γνωρί­ζω πώς να κάνω περισσότερους φίλους και πώς να εισπράττω περισσότερα χαμόγελα - ιδιαίτερα, αληθινά χαμόγελα. Γιατί υπάρχουν πολλά είδη χαμόγελου. Τα σαρκαστικά, τα ψεύτικα, τα διπλωματικά χαμόγελα.

Πολλά χαμόγελα δεν προξενούν αισθήματα ικανοποίησης και καμιά φορά μπορεί να προκαλέσουν υποψία ή φόβο. Αλλά ένα αληθινό χαμόγελο μας δίνει πραγματικά ένα αίσθημα φρεσκάδας, και είναι, πιστεύω, ένα μοναδικό προνόμιο που έχουν τα ανθρώπινα όντα. Αν αυτό είναι το είδος των χαμόγελων που θέλουμε, τότε πρέπει εμείς οι ίδιοι να δημιουργούμε τις αιτίες ώστε να εμφανίζονται μπροστά μας.

Η Συμπόνια και ο Κόσμος

Συμπερασματικά, θέλω σύντομα να αναπτύξω τις σκέψεις μου πέρα από το θέμα αυτού του μικρού κειμένου και να κάνω ένα ευρύτερο σχόλιο: Η ατομική ευτυχία μπορεί να συμβάλει με ένα βαθύ και αποτελεσματικό τρόπο στη συνολική βελτίωση ολόκληρης της ανθρώπινης κοινότητας.

Επειδή όλοι μοιραζόμαστε μια παρόμοια ανάγκη για αγάπη, είναι δυνατόν να αισθανθούμε ότι ο κάθε ένας που συναντάμε και σε οποιαδήποτε συνθήκη, είναι πραγματικά αδελφός μας ή αδελφή μας. Ανεξάρτητα από το πόσο νέο μάς φαίνεται ένα πρόσωπο ή πόσο διαφορετικό είναι το ντύσιμο ή η συμπεριφορά του, δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσα σε μας και τους άλλους ανθρώπους. Είναι ανόητο να βγάζουμε συμπεράσματα από τις εξωτερικές μας διαφορές, επειδή η αληθινή μας (ρύση είναι ακριβώς η ίδια.

Τελικά, η ανθρωπότητα είναι μία και αυτός ο μικρός πλανήτης» είναι το μοναδικό μας σπίτι. Αν πρέπει να προστατεύσουμε αυτό το σπίτι μας, ο καθένας από μας πρέπει να νιώσει με όλο του το είναι την ανάγκη ενός παγκόσμιου αλτρουισμού

Με αυτή η αίσθηση μπορεί να εξαφανίσει τα εγωιστικά κίνητρα που οδηγούν τους ανθρώπους στην απάτη και στην εκμετάλλευση του ενός από τον άλλο. Αν έχετε μια ειλικρινή και ανοιχτή καρδιά, είναι φυσικό να αισθάνεστε αυτοπεποίθηση και ότι αξίζετε, και δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβάστε τους άλλους.

Πιστεύω ότι σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας -οικογενειακό, τοπικό, εθνικό και διεθνές- το κλειδί για έναν ευτυχέστερο και  περισσότερο επιτυχημένο κόσμο είναι η ανάπτυξη της συμπόνιας. Δεν χρειάζεται να γίνουμε θρησκευόμενοι, ούτε χρειάζετε να πιστεύουμε σε κάποια ιδεολογία. Αυτό που χρειάζεται, είναι ο καθένας μας να αναπτύξει τις καλές ανθρώπινες ποιότητές μας.

Προσπαθώ να συμπεριφέρομαι σε κάθε έναν που συναντώ σαν να είναι ένας παλιός μου φίλος. Αυτό μου δίνει ένα αληθινό αίσθημα ευτυχίας. Είναι η άσκηση της συμπόνιας.

ως εδώ ο Δαλάι Λάμα...
  ____________________________________________________

Το να αναπτύξουμε την Συμπόνια φωτίζει το πνεύμα μας. Ο Άγιος Βούδας παρακινημένος περίπου 2500 χρόνια πριν από την Συμπόνια, θέλησε να βρει ένα μονοπατιού οδηγεί πέρα από την δυστυχία και τον πόνο. Εγκατέλειψε την πριγκιπική του ζωή ως Σιντάρτα Γκωτάμα και αναζήτησε την πνευματική απολύτρωση ασκούμενος πολλά χρόνια, φτάνοντας ακόμα και στις ακραίες συνθήκες της εξαθλίωσης και της πείνας.

Αφού ασκήθηκε πολλά χρόνια περνώντας απο ακρότητες, βρήκε στην τελική τον Μέσο Δρόμο, και μετά δίδαξε τις Τέσσερις Επιφανείς Αλήθειες και το Οκταπλό Μονοπάτι μεταξύ πολλών άλλων διδασκαλιών, τα οποία σημεία είναι το θεμέλιο του Δρόμου προς την Φώτιση, την Απελευθέρωση δηλαδή. Τις κατανοήσεις του και τα μόνιμα αποτελέσματα της Απελευθέρωσης τα πέτυχε όμως με τον Διαλογισμό. Ο ίδιος είπε:

«Ο Διαλογισμός φέρνει Σοφία. Η έλλειψη διαλογισμού μας αφήνει στην άγνοια. Να γνωρίζετε καλά αυτό που σας οδηγεί προς τα εμπρός και αυτό που σας κρατάει πίσω, και να επιλέξετε το μονοπάτι που οδηγεί στη Σοφία».

Σακυαμούνι Βούδδας

Η Σοφία είναι το αποτέλεσμα του Ευγενούς Οκταπλούς Μονοπατιού. Εμείς εάν θέλουμε να αναπτύξουμε την Συμπόνια, πρέπει να συλλογιστούμε πάνω στις τέσσερις επιφανείς αλήθειες, οι οποίες είναι:

1.     Η Αλήθεια της Δυστυχίας (δηλ. η δυστυχία υπάρχει)

2.     Η Αλήθεια της Αιτίας της Δυστυχίας (η Αιτίας της Δυστυχίας υπάρχει)

3.     Η Αλήθεια της Εξάλειψης της Δυστυχίας

4.     Η Αλήθεια του Μονοπατιού που οδηγεί στην Εξάλειψη της Δυστυχίας

Ο Βούδας επαναστάτησε ενάντια στην Δυστυχία και έτσι κατάφερε να βγει απο τον Τροχό της Σαμσάρα, δηλαδή του κύκλου των επαναγεννήσεων. Αυτό που χρειάζεται απο τον καθένα μας, είναι να επαναστατήσει στην Συνείδησή του, να κάνει δηλαδή την Επανάσταση της Συνείδησης. Αλλά δεδομένου ότι οι άνθρωποι είμαστε τόσο εγωϊστές, πως θα αναπτύξουμε την Συμπόνια, πως θα ξεβολευτούμε από τις αναπαυτικές μας θέσεις.

Αυτό που χρειάζεται είναι πραγματική Επανάσταση της Συνείδησης. Μόνο έτσι μπορεί ν' αλλάξει ο άνθρωπος και να περάσει από το Εγώ στο Εσύ, από το Εσύ στο Αυτός. Και Αυτός είναι Αυτό το κομμάτι της Αλήθειας μέσα μας, η Πραγματική μας Φύση. Η πραγματική μας φύση είναι η φύση και του δίπλα μας. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να περάσουμε απο το εγώ στο εμείς έτσι απλά χωρίς να κάνουμε μια Εσωτερική Εργασία, γιατί μετά απλώς θα είμαστε πολλά εγώ μαζί. Ο καθένας με τα εγώ του και όλοι μαζί. Δεν πάει έτσι όμως. Οι αληθινές Επαναστάσεις γινόντουσαν πάντα απο ανθρώπους με αυταπάρνηση, με έντονη άισθηση του Καθήκοντος, με Ηθική.

Οι Ηθικές μας καταπτώσεις στην Σύγχρονη Κοινωνία μας έχουν οδηγήσει στην ψευδεπίγραφη επιφανειακή και διανοητική Γνώση που η ψυχή μας εγκλωβίζεται ηδονικά. Ακόμα και η γνώση έχει δυτικοποιηθεί, και μιλάμε και για μια γνώση αρχαίας προέλευσης που μέσα της περικλείνει την προαιώνια και αντικειμενική σοφία της Απελευθέρωσης. Εάν δεν αποζητούμε με πάθος την Απελευθέρωση, εάν δεν σκοτώνουμε τα εγώ μας, τις μικρότητές μας κάθε στιγμή, εάν δεν αναπτύζουμε την Συμπόνια δεν Επαναστατούμε, δεν προσφέρουμε τίποτα στην Ανθρωπότητα, συνεχίζουμε με το ίδιο τροπάριο και ίσως απλώς κάνουμε την Γνώση μια μόδα που την φοράμε για να νιώσουμε καλά ξεφεύγοντας από την αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι μας κάθε Σάββατο βράδυ ή Κυριακή πρωί ανάλογα με τις προτιμήσεις μας.

Η Γνώση γίνεται εύκολα μόδα και φοριέται, και δεν είναι δύσκολο οι Εσωτεριστές να μετατρέπονται σε κυρίες των σαλονιών που θα συζητούνε τις τελευταίες τάσεις στον χώρο της Αφύπνισης.

Αλλά η Αληθινή Γνώση βρίσκεται στην προαιώνια Σοφία και στα Μυστήρια, πολλά εκ των οποίων πλέον, σαν απόδειξη των Εσχάτων των Καιρών, έχουν βγει στην επιφάνεια και έχουν αποκαλυφθεί.

Η Αληθινή Γνώση είναι η Γνώση του Εαυτού, και μόνο αυτή έχει τα κλειδιά για την Υπερβατική Εμπειρία. Αλλά χρειάζεται Εργασία, Εργασία, Εργασία.

Αντιγράφω ένα ενδιαφέρον κομμάτι που βρήκα στο διαδίκτυο που εξηγεί με απλά λόγια κάποιες πολύ σημαντικές πρακτικές που δουλεύουν στον Βουδισμό (Παραμίτας, Τελειοποιήσεις):

Μάϊτρι ή αγάπη 

Η σανσκριτική λέξη μάϊτρι συνδέεται ετυμολογικά με τη λέξη μίτρα, που σημαίνει φίλος. Σύμφωνα με τα βουδδιστικά κείμενα μάϊτρι είναι η αγάπη που νιώθει κανείς για κάποιον που είναι πολύ κοντινός και αγαπητός, πολύ οικείος, για ένα φίλο, αλλά επεκτείνεται με σκοπό να συμπεριλάβει τους πάντες. Οι αγγλικές λέξεις "φίλος" και "φιλία" αυτές τις μέρες δε σημαίνουν και πολλά πράγματα, και η φιλία θεωρείται ως ένα ήπιο συναίσθημα. Αλλά τα πράγματα είναι διαφορετικά στην Ανατολή όπου η μάϊτρι ή φιλία θεωρείται ένα πολύ δυνατό και θετικό συναίσθημα και συνήθως ορίζεται ως έντονη επιθυμία για το καλό και την ευτυχία του άλλου ατόμου, όχι μόνο στο υλικό επίπεδο, αλλά και στο πνευματικό. Οι βουδδιστικές διδασκαλίες μάς ενθαρρύνουν συνέχεια να καλλιεργήσουμε τέτοια συναισθήματα για τους κοντινότερους φίλους μας και σταδιακά να συμπεριλάβουμε τους πάντες. Αυτή η διάθεση συνοψίζεται στη φράση "Sabbe satta sukhi hontu" (παλί) ή "Είθε όλα τα όντα να είναι ευτυχισμένα!" που εκφράζει επακριβώς την εγκάρδια επιθυμία όλων των βουδδιστών. Αλλά αν τρέφουμε αυτή την εγκάρδια επιθυμία -όχι απλά την ιδέα του συναισθήματος αλλά το καθεαυτό συναίσθημα- τότε διαθέτουμε μάϊτρι.

Στο βουδδισμό η ανάπτυξη της μάϊτρι δεν αφήνεται στην τύχη. Μερικοί πιστεύουν ότι ή νιώθει κανείς αγάπη για τους άλλους ή δε νιώθει και το ότι αν δεν νοιώθει τότε τόσο το χειρότερο γιατί δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να τ' αλλάξει. Στο βουδδισμό υπάρχουν συγκεκριμένες πρακτικές, συγκεκριμένες ασκήσεις, για την καλλιέργεια της μάϊτρι ή της αγάπης - αυτό που ονομάζουμε μάϊτρι-μπάβανα (παλί: μέττα μπάβανα). Αυτές οι πρακτικές όμως κάθε άλλο παρά εύκολες είναι. Δε θα είναι εύκολο ν' αναπτύξουμε την αγάπη, αλλά αν επιμείνουμε και επιτύχουμε τότε η εμπειρία θα μας επιβραβεύσει για τις προσπάθειές μας.

Καρούνα ή συμπόνια 

Είναι φυσικό η συμπόνια να συνδέεται στενά με την αγάπη. Η αγάπη μεταμορφώνεται σε συμπόνια όταν βρεθεί αντιμέτωπη με τη δυστυχία ενός ατόμου που αγαπάμε. Αν αγαπάμε κάποιον και τον δούμε να υποφέρει, αυτόματα η αγάπη μας θα μεταμορφωθεί σ' ένα έντονο συναίσθημα συμπόνιας. Σύμφωνα με το βουδδισμό η καρούνα ή συμπόνια είναι το πιο πνευματικό απ' όλα τα συναισθήματα, και είναι επίσης το κατ' εξοχήν συναίσθημα που χαρακτηρίζει τους Βούδδες και τους Μποντισάττβες. Ωστόσο, ορισμένοι Μποντισάττβες ενσαρκώνουν τη συμπόνια περισσότερο από τους άλλους: για παράδειγμα ο Αβαλοκιτεσβάρα, "ο Προσβλέπων Κύριος (που κοιτάει με συμπόνια)", είναι ανάμεσα στους Μποντισάττβες η βασική "ενσάρκωση" ή το αρχέτυπο της συμπόνιας. Υπάρχουν διάφορες απεικονίσεις του Αβαλοκιτεσβάρα. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες είναι αυτή που έχει έντεκα κεφάλια και χίλια χέρια, που αν και μπορεί να μας φανεί περίεργη, είναι ιδιαίτερα εκφραστική. Τα έντεκα κεφάλια συμβολίζουν το γεγονός ότι η συμπόνια ατενίζει προς τα έντεκα σημεία του ορίζοντα -δηλαδή σε όλες τις δυνατές κατευθύνσεις- ενώ τα χίλια χέρια συμβολίζουν την ατέρμονη συμπονετική δραστηριότητα.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία σχετικά με τη γέννηση της συγκεκριμένης εικόνας, μία ιστορία που δεν ανήκει απλά στη "μυθολογία", αλλά βασίζεται πάνω στα γεγονότα της πνευματικής ψυχολογίας. Μια φορά κι ένα καιρό, λέγεται ότι ο Αβαλοκιτεσβάρα συλλογιζόταν τα βάσανα των έμβιων όντων. Καθώς κοίταξε έξω στον κόσμο, είδε τους ανθρώπους να υποφέρουν με τόσους πολλούς τρόπους: μερικοί πέθαιναν πρόωρα λόγω φωτιάς, ναυαγίου, ή εκτέλεσης, άλλοι υπέφεραν τις οδύνες του πένθους, της απώλειας, της αρρώστιας, της πείνας και της δίψας. Τότε, μέσα στην καρδιά του γεννήθηκε ένα τόσο αφόρητο και φοβερό αίσθημα συμπόνιας, που έκανε το κεφάλι του να σπάσει σε έντεκα κομμάτια. Αυτά έγιναν τα έντεκα κεφάλια που θα κοιτούσαν στα έντεκα σημεία του ορίζοντα και χίλια χέρια εμφανίστηκαν για να βοηθήσουν όλους αυτούς που υπέφεραν. Έτσι, αυτή η πολύ όμορφη ιδέα του Αβαλοκιτεσβάρα με τα έντεκα κεφάλια και τα χίλια χέρια, αποτελεί μία απόπειρα έκφρασης της ουσίας της συμπόνιας, δείχνοντας πώς αισθάνεται μία συμπονετική καρδιά για τα βάσανα και τη δυστυχία του κόσμου.

Άλλη μία εικόνα Μποντισάττβα που ενσαρκώνει τη συμπόνια, αυτή τη φορά με θηλυκή μορφή, είναι η Τάρα, της οποίας το όνομα σημαίνει "λυτρωτής" ή "αστέρι". Υπάρχει μια πολύ όμορφη ιστορία που περιγράφει πώς γεννήθηκε η Τάρα μέσα από τα δάκρυα του Αβαλοκιτεσβάρα καθώς αυτός θρηνούσε για τα βάσανα και τις κακουχίες του κόσμου.

Μπορεί να δούμε αυτούς τους μύθους σαν απλές ιστοριούλες και οι πιο διανοούμενοι μπορεί ακόμα να γελάσουν μ' αυτές. Αλλά δεν είναι απλές ιστορίες - δεν είναι καν ερμηνευτικές ιστορίες. Διέπονται από μία βαθιά, αληθινή, συμβολική, ακόμα και αρχετυπική σημασία, και αντιπροσωπεύουν την ενσάρκωση της φύσης της συμπόνιας σε μία συγκεκριμένη μορφή.

Στη βουδδιστική Σχολή της Μαχαγιάνας, δηλαδή στις διδασκαλίες της "Μεγάλης Οδού", η συμπόνια θεωρείται το πιο σημαντικό συναίσθημα. Όντως, σε μία από τις Σούτρες τις Μαχαγιάνας, ο Βούδδας παρουσιάζεται να υποστηρίζει ότι ο Μποντισάττβας -αυτός δηλαδή που φιλοδοξεί να γίνει Βούδδας- δε χρειάζεται να διδαχτεί πολλά πράγματα. Αν διδαχτεί μόνο τη συμπόνια και την ενσωματώσει αυτό θα είναι υπεραρκετό. Δε χρειάζεται να γνωρίζει για την αλληλοεξαρτώμενη καταγωγή, τη Μαντυαμίκα, τη Γιογκατσάρα ή το Αμπιντάρμα - ούτε καν για το Οκταπλό Μονοπάτι. Αν ο μποντισάττβας είναι εξοικειωμένος μόνο με τη συμπόνια, αν η καρδιά του είναι γεμάτη μόνο από συμπόνια, τότε αυτό αρκεί. Σε άλλα κείμενα ο Βούδδας λέει ότι αν κανείς έχει μόνο συμπόνια για τα βάσανα των άλλων έμβιων όντων τότε, με τον καιρό, όλες οι άλλες οι πνευματικές αρετές, όλα τα υπόλοιπα πνευματικά επιτεύγματα, ακόμα και η ίδια η Φώτιση, θ' ακολουθήσουν.

Μια πολύ συγκινητική ιστορία από την Ιαπωνία δείχνει τη σημασία της συμπόνιας. Κάποτε ζούσε ένας πολύ σπάταλος νεαρός. Αφού ξόδεψε μέχρι και την τελευταία του δεκάρα γλεντοκοπώντας, έφτασε στο σημείο να μην έχει μείνει τίποτα που να μην τον αηδιάζει, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού του. Τότε, αποφάσισε ότι δεν του έμενε τίποτε άλλο να κάνει παρά να πάει σ' ένα Ζεν μοναστήρι και να γίνει μοναχός. Αυτή ήταν η τελευταία του ελπίδα. Δεν ήθελε στ' αλήθεια να γίνει μοναχός, απλά δεν του είχε απομείνει τίποτε άλλο. Έτσι πήγε στο μοναστήρι και υποθέτω πως έμεινε γονατιστός για τρεις μέρες έξω στο χιόνι, όπως έχει το εθιμοτυπικό για τους επίδοξους μοναχούς. Τελικά ο ηγούμενος, ένας γεροπαράξενος, συμφώνησε να τον δει. Άκουσε προσεχτικά ό,τι είχε να του πει ο νεαρός, δίχως ο ίδιος να λέει πολλά, και αφού τελείωσε, του έθεσε το εξής ερώτημα: "Χμ, λοιπόν... είσαι καλός σε κάτι, οτιδήποτε;". Ο νεαρός συλλογίστηκε για λίγο και του αποκρίθηκε, "Ναι, κάτι ξέρω από σκάκι". Τότε ο ηγούμενος φώναξε τον ακόλουθό του και του ζήτησε να καλέσει ένα συγκεκριμένο μοναχό.

Ο μοναχός έφτασε. Ήταν γέρος και είχε περάσει πολλά χρόνια στο μοναστήρι. Μετά ο ηγούμενος είπε στον ακόλουθό του, "Φέρε μου το σπαθί μου". Ο ακόλουθος έφερε το σπαθί και το απόθεσε δίπλα στον ηγούμενο. Τότε ο ηγούμενος απευθύνθηκε στο γέρο μοναχό και στο νεαρό, "Τώρα θα παίξετε μια παρτίδα σκάκι. Όποιος χάσει θα του κόψω το κεφάλι μ' αυτό το σπαθί!". Τον κοίταξαν καλά και κατάλαβαν ότι το εννοούσε. Έτσι ο νεαρός έκανε την πρώτη κίνηση. Ο γέρος, που δεν ήταν και κακός παίχτης, έκανε τη δική του. Ο νεαρός έκανε την επόμενη κίνηση. Ο γέρος ανταπέδωσε. Μετά από λίγο ο νεαρός άρχισε να λούζεται στον ιδρώτα. Έτσι αποφάσισε να συγκεντρωθεί όσο μπορούσε, τα έδωσε όλα στο παιχνίδι και κατάφερε να αντεπιτεθεί επιτυχώς στις απειλητικές κινήσεις του μοναχού. Τότε ανάσανε με ανακούφιση, "Α, το παιχνίδι δεν πάει και πολύ άσχημα!". Αλλά ακριβώς εκείνη τη στιγμή, όταν ήταν σίγουρος ότι θα νικήσει, σήκωσε το κεφάλι του και πρόσεξε το πρόσωπο του γέρου μοναχού. Όπως είπα, ήταν γέρος και είχε περάσει πολλά χρόνια στο μοναστήρι - ίσως είκοσι, ίσως τριάντα ή ακόμη και σαράντα. Είχε υποφέρει πολύ στη ζωή του και είχε ζήσει με μεγάλη αυταπάρνηση και λιτότητα. Είχε ασκηθεί πολύ στο διαλογισμό. Το πρόσωπο του ήταν αδύνατο, φαγωμένο και ασκητικό.

Ο νεαρός ξαφνικά σκέφτηκε, "Υπήρξα τέτοιος χαραμοφάης! Δεν βοήθησα κανέναν στη ζωή μου. Και αυτός ο μοναχός που έζησε μια τόσο άγια ζωή τώρα θα πρέπει να πεθάνει". Έτσι τον συνεπήρε ένα κύμα συμπόνιας. Ένιωσε φοβερή λύπη για το γέρο μοναχό, που καθόταν εκεί αδιαμαρτύρητα και συνέχιζε να παίζει, σύμφωνα με τις διαταγές του ηγουμένου, και όπου να 'ναι θα έχανε και θα έπρεπε να πεθάνει. Μια φοβερή συμπόνια πλημμύρισε την καρδιά του και σκέφτηκε, "Δεν μπορώ να το επιτρέψω αυτό". Έτσι έκανε επίτηδες μια λάθος κίνηση. Ο μοναχός έκανε τη δική του. Μετά, ο νεαρός έκανε επίτηδες άλλη μία λάθος κίνηση και ήταν εμφανές ότι έχανε και ότι θα του ήταν αδύνατο να ξαναπάρει τα ηνία του παιχνιδιού. Τότε, ξαφνικά, ο ηγούμενος χάλασε την σκακιέρα και είπε: "Κανείς δεν κέρδισε και κανείς δεν έχασε". Μετά απευθύνθηκε στο νεαρό λέγοντάς του: "Έμαθες δύο πράγματα σήμερα: την αυτοσυγκέντρωση και τη συμπόνια. Και αφού έμαθες τη συμπόνια - αυτό μου αρκεί!".

Όπως και οι Σούτρες της Μαχαγιάνας, το δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι η συμπόνια είναι απαραίτητη. Ενώ ο νεαρός είχε ζήσει μια τόσο άσωτη και αμαρτωλή ζωή μπορούσε ακόμα να νιώθει συμπόνια. Αυτό σήμαινε ότι υπήρχε ακόμα ελπίδα γι' αυτόν. Ήταν πρόθυμος να θυσιάσει τη δικιά του ζωή για χάρη του μοναχού, πράγμα που σημαίνει ότι κρυβόταν μια πολύ μεγάλη συμπόνια στο βάθος της καρδιάς αυτού του κατά τα φαινόμενα ανάξιου νεαρού. Ο ηγούμενος κατάφερε να διακρίνει αυτήν τη δυνατότητα και σκέφτηκε: "Εδώ έχουμε έναν εκκολαπτόμενο Μποντισάττβα", και έπραξε αναλόγως.

Μουντίτα ή Ενσυναισθητική Χαρά

Μουντίτα ή Ενσυναισθητική Χαρά, είναι η ευτυχία που νιώθουμε για την ευτυχία των άλλων. Αν δούμε κάποιον άλλο να είναι ευτυχισμένος πρέπει και εμείς να νιώθουμε ευτυχισμένοι, αλλά δυστυχώς τα πράγματα δε συμβαίνουν πάντα έτσι. Ένας κυνικός κάποτε είπε ότι νοιώθουμε μία κρυφή ικανοποίηση για τις ατυχίες των φίλων μας. Δυστυχώς, αυτό είναι συχνά αληθές. Την επόμενη φορά που κάποιος σας λέει για κάτι στραβό που του έτυχε, προσέξτε την αντίδρασή σας. Θα προσέξετε, αν και μόνο για μία στιγμή, ένα ανασκίρτημα ικανοποίησης - μετά από αυτό βέβαια η επιβαλλόμενη αντίδραση θα συγκαλύψει την αρχική, την αληθινή αντίδραση. Αυτή η κρυφή χαρά για τις ατυχίες των άλλων μπορεί να εξαλειφθεί με τη βοήθεια της επίγνωσης καθώς και με μία συνειδητή προσπάθεια να μοιραστεί κανείς την ευτυχία των άλλων.

Μπορούμε να πούμε ότι χαρά είναι ένα κατ' εξοχήν βουδδιστικό συναίσθημα. Αν δεν είσαι χαρούμενος και ευτυχισμένος, τουλάχιστον ορισμένες φορές, τότε δεν μπορείς να αυτοαποκαλείσαι βουδδιστής. Στην Ανατολή -αν και μπορεί αυτό να σας φανεί περίεργο- η θρησκεία δεν έχει τίποτα να κάνει με τη ζοφερότητα. Στην Αγγλία, τουλάχιστον στο παρελθόν, υπήρχε μια τάση να ταυτίζει κανείς τη θρησκεία με τη ζοφερότητα. Ο κόσμος νόμιζε ότι όσο πιο σοβαρός, πιο βαρύς και κατηφής φαινόσουν τόσο πιο θρήσκος ήσουνα. Αν ήσουν γεμάτος χαρά και ζωή, ειδικά τις Κυριακές, ήταν ξεκάθαρο ότι ήσουν άθεος, ασεβής και βέβηλος. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν υπερβολή, αλλά μου είπαν ότι τον παλιό καιρό στη Σκωτία υπήρχε ένας νόμος σύμφωνα με τον οποίο θα μπορούσαν να σου κάνουν μήνυση αν γελούσες την Κυριακή! 

Δυστυχώς, ακόμα και ο βουδδισμός έχει επηρεαστεί από τέτοιες τάσεις στη Βρετανία, ιδίως στο παρελθόν. Θυμάμαι την πρώτη φορά που παρευρέθηκα σ' έναν εορτασμό του Βέσακ, στο Λονδίνο, είχα σοκαριστεί. Ο κόσμος φαινόταν σαν να είχε έρθει σε κηδεία - πιθανότατα των γονιών του! Όταν κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου έκανα κάποια αστεία μερικά άτομα από το κοινό φάνηκαν να ξαφνιάζονται. Μερικοί αποπειράθηκαν να χαμογελάσουν, ακόμα και να γελάσουν, αλλά ήταν ξεκάθαρο ότι δεν ήταν συνηθισμένοι σ' αυτού του είδους τη συμπεριφορά. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου έφτασα στο σημείο να πω, "αυτό είναι πολύ περίεργο! Γιόρτασα το Βέσακ σε όλο το βουδδιστικό κόσμο, από την Κεϋλάνη, τη Σιγκαπούρη, την Καλιμπόνγκ μέχρι τη Βομβάη, με Θιβετιανούς, Σικιμαίους, Σριλανκανούς, Μπουρμέζους, Κινέζους, Γιαπωνέζους και Ταϋλανδούς και πάντα ήταν χαρούμενοι αυτή τη μέρα. Αλλά εδώ φαίνονται όλοι τόσο θλιμμένοι λες και δε χαίρονται που ο Βούδδας έφτασε στη Φώτιση!" Αυτό συνέβη το 1965, και τα πράγματα σίγουρα άλλαξαν προς το καλύτερο από τότε. Τουλάχιστον οι βουδδιστές δε συνεχίζουν να εορτάζουν το Βέσακ σαν να ήτανε ημέρα μαρτυρίας αλλά σαν ευκαιρία για αγαλλίαση. Πράγματι, το βρετανικό βουδδιστικό κίνημα στο σύνολό του παρουσιάζει σήμερα μια πολύ πιο εύχαρη και ζωηρή εικόνα.

Ουπέκσα ή αταραξία

Ουπέκσα σημαίνει ηρεμία ή ακόμα πιο απλά, ησυχία. Συνήθως εκλαμβάνουμε την ησυχία ως κάτι το αρνητικό, ως την απουσία θορύβου ή ενοχλήσεων, όπως στη φράση, "αφήστε με στην ησυχία μου". Τουναντίον, η ησυχία είναι κάτι το πολύ θετικό. Όντως, δεν είναι λιγότερο θετική από την αγάπη, τη συμπόνια ή τη χαρά - μάλλον θετικότερη σύμφωνα με τη βουδδιστική παράδοση. Ουπέκσα δε σημαίνει απλά η απουσία κάτι άλλου, αλλά μία ξεχωριστή διάθεση και κατάσταση. Είναι μια θετική, ζωηρή κατάσταση που βρίσκεται πιο κοντά στην ευδαιμονία απ' ό,τι νομίζουμε. Ησυχία μ' αυτή την έννοια αποτελεί επίσης μία σημαντική πλευρά του Τέλειου Συναισθήματος.

πηγή: Σανγκαράκσιτα - Όραμα και Μεταμόρφωση (μετ. Σπύρου Δόικα) 

 Χρειάζεται να Διαλογιζόμαστε για να Ξυπνάμε.

Χρειάζεται ν' αναπτύξουμε την Συμπόνια και την Αγάπη, προς όλους διαλογιζόμενοι πάνω σ' αυτά τα Συναισθήματα.

Για να αναπτύξουμε αυτά τα Ανώτερα Συναισθήματα της Συμπόνιας πρέπει να περάσουμε μέσα από την Βουδιστική Εκμηδένιση. Δεν μπορούμε να κυνηγάμε μια αρετή όταν δεν έχουμε διαλύσει το αντίστοιχο εγώ το οποίο την υποσκιάζει. Αλλά μέσα από την διαλογιστική πρακτική, την προσπάθεια για να αναπτύξουμε Συμπόνια, θα αντιληφθούμε τα διάφορα εγώ, τα ελαττώματα, τις αρνητικές καταστάσεις του πνεύματος και έτσι θα μπορούμε να μελετήσουμε αυτό που έχουμε μέσα με την πρόθεση ν' αλλάξουμε.

Θα προσπαθήσουμε να απελευθερώσουμε την Ουσία μας μέσα από τα εγώ, ώστε να βιώσουμε τις Ανώτερες καταστάσεις αυτές του Πνεύματος. Μέσα από αυτή την Γνώση θα αποκτήσουμε δυνατά όπλα για να πολεμήσουμε στην καθημερινότητά μας απέναντι στην βιαιότητα των εγώ, των δικών μας ή των άλλων. Αλλά όχι με το ίδιο νόμισμα, αλλά με αυτό το ν τρόπο της εξισορροπητικής εσωτερικής δύναμης που πηγάζει από μέσα. Έτσι θα ενσαρκώσουμε σιγά σιγά τα κομμάτια του Είναι μας κερδίζοντας την μάχη απέναντι στις φθοροποιές δυνάμεις των εγώ και των λανθασμένων ψυχολογικών καταστάσεων.