ΤΟ ΓΥΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΤΡΟΧΟΥ ΤΟΥ ΝΤΑΡΜΑ

ΝΤΑΡΜΑ-ΤΣΑΚΡΑ-ΠΑΒΑΤΑΝΑ ΣΟΥΤΡΑ

(ΤΟ ΓΥΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΤΡΟΧΟΥ ΤΟΥ ΝΤΑΡΜΑ (ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ)

Έτσι άκουσα. Κάποτε ο Μπαγκαβάτ (ο Ευλογημένος), έμενε στο Πάρκο των Ελαφιών στο Ισιπατάνα (το καταφύγιο των προφητών) κοντά στο Βαράνασι (Μπενάρες). Εκεί απευθύνθηκε στους πέντε σοφούς μοναχούς[1] (μπίκου) και είπε:

«Υπάρχουν δύο άκρα, Μοναχοί, που πρέπει να αποφεύγει ο άνθρωπος που έχει αποσυρθεί από τον κόσμο (sanyasi). Από την μία είναι ο εθισμός στις απολαύσεις των αισθησιακών ικανοποιήσεων, ο οποίος είναι χαμηλός, άξεστος, ο δρόμος των συνηθισμένων ανθρώπων, ανάξιος, και ανώφελος – και απ’ την άλλη ο εθισμός στον αυτοβασανισμό, ο οποίος είναι επώδυνος, ανάξιος και ανώφελος.

Υπάρχει όμως ένα μέσο μονοπάτι που αποφεύγει τα δύο άκρα και

πραγματώθηκε από τον Ταθάγκατα (τον κατέχοντα την Αλήθεια). Ένα μονοπάτι που ανοίγει το μάτι της αντίληψης, που οδηγεί στην βαθιά κατανόηση, στην ειρήνη του νου, στη σοφία, στην πλήρη φώτιση, στη Νιρβάνα (η υπέρτατη πραγματικότητα).

Ποιο είναι αυτό το μονοπάτι του μέσου που αποφεύγει τα δύο άκρα και αποκαλύφθηκε από τον Ταθάγκατα, το μονοπάτι που ανοίγει το μάτι της αντίληψης, που οδηγεί στην βαθιά κατανόηση, στην ειρήνη του νου, στην σοφία, στην πλήρη φώτιση, στη Νιρβάνα;

Αλήθεια είναι το ευγενές οκταπλό μονοπάτι, δηλαδή:

1.    Ορθή αντίληψη (ή ορθή κατανόηση) —Sammā Diṭṭhi

2.    Ορθή σκέψη (ή ορθή πρόθεση) —Sammā Saṅkappa

3.    Ορθή ομιλία —Samma Vācā

4.    Ορθή πράξη (ή ορθή συμπεριφορά) —Sammā Kammanta

5.    Ορθός βιοπορισμός (ή ορθός τρόπος ζωής) —Sammā Ājīva

6.    Ορθή προσπάθεια —Samma Vāyāma

7.    Ορθή επίγνωση (ή προσοχή) —Samma Sati

8.    Ορθή συγκέντρωση —Samma Samādhi

Αυτό είναι το μονοπάτι του μέσου που αποφεύγει τα δύο άκρα και αποκαλύφθηκε από τον Ταθάγκατα, το μονοπάτι που ανοίγει το μάτι της αντίληψης, που οδηγεί στην βαθιά κατανόηση, στην ειρήνη του νου, στην σοφία, στην πλήρη φώτιση, στη Νιρβάνα!

(ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ)

Ποια είναι λοιπόν μοναχοί, η ευγενής αλήθεια σχετικά με τον πόνο; Η γέννηση συνοδεύεται από πόνο, η φθορά των γηρατειών είναι οδυνηρή, η ασθένεια είναι οδυνηρή, ο θάνατος είναι οδυνηρός. Η ταύτιση με αυτό που είναι δυσάρεστο φέρνει πόνο, ο χωρισμός από κάτι ευχάριστο είναι οδυνηρός και κάθε πόθος που μένει ανικανοποίητος είναι επίσης οδυνηρός. Με λίγα λόγια οι πέντε συσσωρεύσεις (σκάντα) που ξεπηδούν από την προσκόλληση είναι οδυνηρές. Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με τον πόνο.

Τώρα ποια είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με την καταγωγή (αιτία) του πόνου; Είναι η επιθυμία ( ο πόθος) που προκαλεί την επαναγέννηση της ύπαρξης και που συνοδευόμενη από τον αισθησιασμό ζητάει ικανοποίηση πότε εδώ και πότε εκεί, δηλαδή η δίψα για ικανοποίηση των παθών, η επιθυμία για ύπαρξη και η επιθυμία για μη-ύπαρξη (αυτοκαταστροφή). Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με την καταγωγή του πόνου.

Ποια είναι τώρα η ευγενής αλήθεια σχετικά με την εξάλειψη του πόνου; Είναι η εξάλειψη του πόνου; Είναι η εγκατάλειψη, η παραίτηση, η αποποίηση και η απόρριψη, αυτών των ίδιων επιθυμιών. Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με την εξάλειψη του πόνου.

Τέλος ποια είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με την ατραπό που οδηγεί στην εξάλειψη του πόνου; Αληθινά είναι το ευγενές οκταπλό μονοπάτι, δηλαδή: Ορθή κατανόηση,  Ορθή σκέψη, Ορθή ομιλία, Ορθή πράξη, Ορθός βιοπορισμός , Ορθή προσπάθεια, Ορθή επίγνωση, Ορθή συγκέντρωση. Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια σχετικά με την ατραπό που οδηγεί στην εξάλειψη του πόνου.

1. Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια του πόνου», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια του πόνου, και ο πόνος πρέπει να γίνει κατανοητός», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια του πόνου, και ο πόνος έχει γίνει κατανοητός», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

2. Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της αιτίας του πόνου», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της αιτίας του πόνου, και η αιτία του πόνου πρέπει να εγκαταλειφθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της αιτίας του πόνου, και η αιτία του πόνου έχει εγκαταλειφθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

3. Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της εξάλειψης του πόνου», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της εξάλειψης του πόνου, και η εξάλειψη του πόνου πρέπει να πραγματωθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της εξάλειψης του πόνου, και η εξάλειψη του πόνου έχει πραγματωθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

4. Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της ατραπού που οδηγεί στην εξάλειψη του πόνου», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της ατραπού που οδηγεί στην εξάλειψη του πόνου, και αυτός ο δρόμος πρέπει να καλλιεργηθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Με την σκέψη: «Αυτή είναι η ευγενής αλήθεια της ατραπού που οδηγεί στην εξάλειψη του πόνου, και αυτός ο δρόμος έχει καλλιεργηθεί», εκπήγασε από μέσα μου – μοναχοί- το όραμα, η γνώση, η κατανόηση, η σοφία, το φως, που αφορούσε πράγματα που μέχρι πριν ήταν άγνωστα.

Όσο καιρό η γνώση και η ενόρασή μου δεν ήταν απόλυτα διαυγείς γύρω απ’ αυτές τις τέσσερις ευγενείς αλήθειες, μ’ αυτή την τριπλή σειρά, με αυτόν τον δωδεκαπλό τρόπο, δεν ήμουν βεβαίως αν είχα φτάσει ή όχι στη βαθιά αντίληψη εκείνης της σοφίας που είναι απαράμιλλη στον ουρανό και στη γη, ανάμεσα σε όλες τις φυλές των Σαμάνων και των Βραχμάνων, των ανθρώπων και των Ντέβα. Αλλά όταν η γνώση και η ενόρασή μου έγιναν απόλυτα διαυγείς σχετικά μ’ αυτές τις τέσσερις ευγενείς αλήθειες, τότε βεβαιώθηκα ότι είχα φτάσει στη βαθιά αντίληψη εκείνης της σοφίας που είναι απαράμιλλη στον ουρανό και στη γη, ανάμεσα σε όλες τις φυλές των Σαμάνων και των Βραχμάνων, των ανθρώπων και των ντέβα. Τώρα πια η γνώση και η εσωτερική αντίληψη έχουν εκδηλωθεί μέσα μου. Η απελευθέρωση της καρδιάς μου είναι οριστική. Αυτή είναι η τελευταία μου ύπαρξη. Δεν θα υπάρξει πια άλλη γέννηση για μένα!»

Έτσι μίλησε ο Μπαγκαβάτ. Οι πέντε σοφοί Μοναχοί με μεγάλη χαρά δέχτηκαν τα εμπνευσμένα λόγια του. Και όταν τελείωσε η ομιλία, μέσα στο σεβάσμιο Κονατάνα πρόβαλλε ξαφνικά το μάτι της αλήθειας – πεντακάθαρο και χωρίς ψεγάδι – και αντιλήφθηκε πως μέσα σε κάθε πράγμα που έχει μια αρχή, υπάρχει επίσης έμφυτη και η αναγκαιότητα να φτάσει σ’ ένα τέλος.

Όταν ο Μπαγκαβάτ γύρισε έτσι τον τροχό του Ντάρμα, οι ντέβα της γης φώναξαν και είπαν: «Στο Μπενάρες, στο ερημητήριο Μιγκαντάγια ο υπέρτατος τροχός του Ντάρμα μπήκε σε κίνηση από τον Μπαγκαβάτ. Ο τροχός που κανένας Σαμάνος ή Βραχμάνος, ούτε κανένας ντέβα, ούτε ο Μπράχμα ή ο Μάρα, ούτε κανένας άλλος στο σύμπαν μπορεί τώρα να τον σταματήσει!»

Και όταν οι ντεβικές στρατιές των τεσσάρων μεγάλων βασιλιάδων ,άκουσαν την κραυγή των ντέβα της γης, φώναξαν και είπαν: «Στο Μπενάρες, στο ερημητήριο Μιγκαντάγια ο υπέρτατος τροχός του Ντάρμα μπήκε σε κίνηση από τον Μπαγκαβάτ. Ο τροχός που κανένας Σαμάνος ή Βραχμάνος, ούτε κανένας ντέβα, ούτε ο Μπράχμα ή ο Μάρα, ούτε κανένας άλλος στο σύμπαν μπορεί τώρα να τον σταματήσει!»

Έτσι η κραυγή, από ουρανό σε ουρανό, έφτασε μέχρι τους ντέβα του ανώτερου ουρανού των ουρανών, που όταν την άκουσαν φώναξαν και είπαν: «Στο Μπενάρες, στο ερημητήριο Μιγκαντάγια ο υπέρτατος τροχός του Ντάρμα μπήκε σε κίνηση από τον Μπαγκαβάτ. Ο τροχός που κανένας Σαμάνος ή Βραχμάνος, ούτε κανένας ντέβα, ούτε ο Μπράχμα ή ο Μάρα, ούτε κανένας άλλος στο σύμπαν μπορεί τώρα να τον σταματήσει!»

Και έτσι σε3 μια στιγμή, σ’ ένα λεπτό, ο ήχος έφτασε μέχρι των κόσμο των Μπράχμα, και ολόκληρο το Σύμπαν των δέκα χιλιάδων κόσμων συγκλονίστηκε και τραντάχτηκε βίαια και ένα άπειρα λαμπρό φως ξεχύθηκε στο σύμπαν, που ξεπερνούσε ακόμα και την δύναμη των ντέβα!

Τότε ο Μπαγκαβάτ είπε, γεμάτος αγαλίαση: «Ο Κοντάνα το κατάλαβε. Ο Κοντάνα το αντιλήφθηκε!» Και έτσι στο σεβάσμιο Κοντάνα δόθηκε το όνομα Ανάντα-Κοντάνα (ο Κοντάνα με την βαθιά αντίληψη).

---

[1] Οι πέντε μοναχοί στους οποίους απευθύνεται είναι οι ασκητές Κοντάνα, Μπαντίγια, Βάπα, Μαχανάμα και Ασάτζι. Αυτοί ήταν παλιότερα συνοδοιπόροι του στο πνευματικό μονοπάτι. Λέγεται ότι μόλις τον αντιλήφτηκαν από μακριά αποφάσισαν να μην του μιλήσουν, γιατί θεωρούσαν ότι βρισκόταν σε πλάνη αφού είχε εγκαταλείψει τους αυστηρούς κανόνες της ασκητικής ζωής. Όταν όμως ο Σακυαμούνι τους πλησίασε οι ασκητές, νιώθοντας την ακτινοβολία του, άλλαξαν γνώμη, τον καλωσόρισαν και άκουσαν με προσοχή τα λόγια του.