Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Περί Σαρκοφαγίας

Ο Πλούταρχος, ανάμεσα στα πάμπολλα λοιπά ζητήματα της ζωής, τοποθετήθηκε και στο θέμα της διατροφής. Στους δύο λόγους του "Περί Σαρκοφαγίας" αναλύει γιατί είναι προτιμότερο να αποφεύγει κανείς την κατανάλωση κρέατος. Στις μέρες μας που η κρεατοφαγία και η κατανάλωση ζωικών προϊόντων έχει κορυφωθεί οι δύο λόγοι του Πλουτάρχου αποδεικνύονται εξαιρετικά επίκαιροι. Μολονότι είναι αυστηροί απέναντι στην αλόγιστη θυσία των ζώων, μπορεί να φανταστεί κανείς πόσο περισσότερο αυστηρός θα ήταν ο Πλούταρχος αν ζούσε σήμερα που ο βασανισμός των ζώων είναι συστηματικός, βιομηχανοποιημένος και ολότελα αντίθετος με τη φυσικό τρόπο ζωής.
Το κείμενο περιλαμβάνει κομμάτια που ίσως αποτελούν προσθήκες από άλλους λόγους του Πλουτάρχου. Τα κομμάτια όμως αυτά δεν αλλάζουν το συνολικό νόημα του λόγου. Όπου βλέπετε αποσιωπητικά (...) το κείμενο λείπει σε εκείνο το σημείο. Ο Πλούταρχος με αυτούς τους δύο λόγους μάλλον καταθέτει τη διαμαρτυρία του για τα διατροφικά ήθη της εποχής και ευνοεί την περιορισμένη κατανάλωση κρέατος, χωρίς να μας ξεκαθαρίζει ότι πίστευε ή ακολουθούσε ο ίδιος την τακτική της απόλυτης χορτοφαγίας.

Οι δύο λόγοι "Περί Σαρκοφαγίας" αποτελούν ορόσημο για τα σύγχρονα κινήματα της χορτοφαγίας, του βεγκανισμού και της ωμοφαγίας, καθώς θίγει το ζήτημα της κρεατοφαγίας από πολλές οπτικές γωνίες: την ηθική, τη φιλοσοφική, την ανθρωπολογική, την υγειονομική και την πνευματική. Ως κατακλείδα και συμβουλή του σοφού αυτού ανθρώπου θα μπορούσαμε ίσως να κρατήσουμε ότι κρέας θα πρέπει να τρώμε μόνο όταν και εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για την επιβίωση και την υγεία μας και όχι για την τέρψη μας.
Απολαύστε τα κείμενα και σχολιάστε!


ΠΕΡΙ ΣΑΡΚΟΦΑΓΙΑΣ ΛΟΓΟΣ Α' 1.

Εσύ ρωτάς για ποιο λόγο ο Πυθαγόρας απέφευγε να τρώει κρέας, εγώ, αντίθετα, απορώ τι έπαθε και τι ένιωθε ο πρώτος άνθρωπος και ακούμπησε το στόμα του σε αίμα σκοτωμένου πλάσματος, πλησίασε τα χείλη του σε σάρκα πεθαμένου ζώου και, παραθέτοντας σε τραπέζι μπαγιατεμένα πτώματα, ονόμασε λιχουδιές και νοστιμιές τα μέρη που λίγο πριν βρυχόνταν, μιλούσαν, κινούνταν και έβλεπαν. Πώς τα μάτια του άντεξαν να δουν το αίμα πλασμάτων που σφάζονταν, γδέρνονταν, διαμελίζονταν, πώς η όσφρησή του άντεξε την αποφορά, πώς η σκέψη του μιάσματος δεν απέτρεψε τη γλώσσα να αγγίζει ξένα έλκη και να απολαμβάνει τους χυμούς και τα υγρά θανασίμων τραυμάτων.

"Τα δέρματα ανατρίχιασαν και τα κρέατα γύρω στις σούβλες μούγκρισαν, ψημένα και ωμά, όταν ακούστηκε η φωνή των βοδιών" {Ομήρου Οδύσσεια}

Τούτο βέβαια είναι πλάσμα της φαντασίας και μύθος, το δείπνο όμως είναι στ αλήθεια τερατώδες, να πεινάει κάποιος για ζώα που μουγκρίζουν ακόμα, να υποδεικνύει με ποια ζώα πρέπει να τρεφόμαστε, ενώ αυτά είναι ακόμα ζωντανά και μιλούν, και να επινοεί μεθόδους για την άρτυση, το ψήσιμο και το σερβίρισμα των φαγητών. Την περίπτωση εκείνου που εγκαινίασε την τακτική τούτη πρέπει να εξετάσει κάποιος και όχι αυτού που τη σταμάτησε έστω και αργά.

2. Ή μήπως, όσον αφορά εκείνους που πρώτοι δοκίμασαν να φάνε κρέας, θα πρέπει να πούμε πως τους έσπρωξε η φτώχεια, διότι ούτε τον καιρό τους περνούσαν με την εκπλήρωση άνομων επιθυμιών ούτε, έχοντας σε υπεραφθονία τα αναγκαία, ξεπέρασαν τα όρια προς ηδονές παρά φύση, αδιαφορώντας για τα άλλα ζωντανά πλάσματα, και κατέληξαν σε αυτήν την πρακτική, αλλά θα έλεγαν, αν τώρα δα ανακτούσαν αίσθηση και φωνή: "Ευλογημένοι κι αγαπημένοι των θεών εσείς οι τωρινοί, τι εποχή σας έλαχε να ζήσετε, να καρπώνεστε και να απολαμβάνετε κληρονομιά τα άφθονα αγαθά! Πόσα φυτρώνουν για σας και πόσα τρυγάτε! Πόσο πλούτο από τους κάμπους, πόσες ηδονές μπορείτε να δρέπετε από τα φυτά! Έχετε τη δυνατότητα να καλοπερνάτε χωρίς να λερώνετε τα χέρια σας με αίμα! Εμάς όμως δέχτηκε μέρος του χρόνου της ζωής πολύ σκυθρωπό και φοβερό, αφού από την ώρα που γεννηθήκαμε πέσαμε σε μεγάλη και πνιγηρή φτώχεια. Τότε αέρας έκρυβε ακόμη τον ουρανό και τα άστρα, ανακατεμένος με θολή και αδιαπέραστη υγρασία, φωτιά κι ανεμοζάλη. Ο ήλιος ακόμη δεν είχε σταθεί ακίνητος και, σταθερό

"έχοντας δρόμο, την αυγή
και τη δύση να διακρίνει, τις γύριζε πάλι,
αφού τις στεφάνωνε με τις καρποφόρες Ώρες που φορούν
λουλούδια
στο κεφάλι, ενώ η γη γνώριζε μεγάλη αδικία"

από ποταμούς που χύνονταν εδώ κι εκεί, πολλές περιοχές της δεν είχαν μορφή λόγω των νερών που λίμναζαν, και η ίδια ήταν σε άγρια κατάσταση με τις παχιές λάσπες, τις άφορες λόχμες και τα δάση. Συγκομιδή ήμερων καρπών δεν υπήρχε, ούτε εργαλείο τέχνης ούτε ίχνος επινοητικότητας. Η πείνα δε μας έδινε χρονικά περιθώρια ούτε ο σπόρος... μπορούσε τότε να περιμένει τις εποχές του έτους. Πού το παράξενο λοιπόν αν φάγαμε σάρκες ζώων παρά τις επιταγές της φύσης, τότε που και η λάσπη τρωγόταν και φλοιός δέντρου φαγώθηκε και το να βρεις άγρωστη με βλαστάρια ή καλαμιού ρίζα ήταν ευτύχημα; Όταν γευτήκαμε και φάγαμε βαλανίδια, χορέψαμε από τη χαρά μας γύρω από μία βαλανιδιά, αποκαλώντας τη δωρήτρια ζωής, μητέρα και τροφό. Αυτή ήταν η γιορτή που γνώριζε τότε η ζωή, ενώ όλα τα άλλα ήταν μελαγχολικά και άγρια. Εσάς τους τωρινούς όμως ποια λύσσα και ποια αχόρταγη λαχτάρα σας οδηγεί να βάφετε τα χέρια σας με αίμα, τη στιγμή που σας προσφέρονται τόσα για τις ανάγκες σας; Γιατί κατηγορείτε άδικα τη γη πως δε μπορεί να σας τρέφει; Γιατί ασεβείτε προς τη θεσμοφόρο Δήμητρα και προσβάλλετε τον ήμερο και μειλίχιο Διόνυσο, λες και δεν παίρνετε αρκετά από αυτούς; Δεν ντρέπεστε να ανακατεύετε τους ήμερους καρπούς με αίμα από σφαγή; Αποκαλείτε άγρια ζώα τα φίδια, τις λεοπαρδάλεις και τα λιοντάρια, ενώ οι ίδιοι σφάζετε και σκοτώνετε χωρίς να τους αφήσετε περιθώρια να σας ξεπεράσουν σε ωμότητα. Για εκείνα τα σκοτωμένα ζώα είναι τροφή, για εσάς λιχουδιά."

3. Πράγματι, δεν τρώμε βέβαια λιοντάρια και λύκους για να αμυνθούμε. Αυτά τα αφήνουμε και , αντίθετα, πιάνουμε και σκοτώνουμε τα άκακα, τα εξημερωμένα, όσα δεν έχουν κεντρί ούτε δόντια να δαγκώσουν, τα οποία, μα το Δία, γέννησε η φύση για την ομορφιά και τη χάρη τους...

Η συνέχεια του κεφαλαίου 3 αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα κομμάτι από άλλο κείμενο του Πλουτάρχου με εντελώς διαφορετικό θέμα. Γι' αυτό και δε συνδέεται νοηματικά με τον υπόλοιπο λόγο.

[ Είναι σαν κάποιος , βλέποντας το Νείλο να πλημμυρίζει και να γεμίζει τη χώρα με ορμητικά νερά, γόνιμα και καρποφόρα, να μη συνειδητοποιεί τούτο το θαύμα, το ότι τρέφει και κάνει να βγαίνουν άφθονοι οι πιο ήμεροι και ωφέλιμοι για τη ζωή καρποί, αλλά, παίρνοντας κάπου το μάτι του κροκόδειλο να κολυμπάει στα νερά του, ασπίδα να σέρνεται και μύγες, ζώα άγρια και σιχαμένα, να αναφέρει αυτά ως αιτίες που τον κατηγορεί και αναγκάζεται να αντιδράσει όπως αντιδρά. Ή, μα το Δία, είναι σαν να κοιτάζει κάποιος τη γη τούτη και τα χωράφια, γεμάτα ήμερους καρπούς και πλημμυρισμένα στάχυα, κι έπειτα, κοιτώντας κάτω από την πλούσια αυτή συγκομιδή και ανακαλύπτοντας κάπου στάχυ ήρας ή άλλου παρασίτου, να αφήνει εκείνα αμάζευτα κι αθέριστα και να παραπονιέται για τούτα. Γιατί λοιπόν, και λόγο ρήτορα συνηγόρου αν παρακολουθεί κάποιος σε δίκη, λόγο πληθωρικό, που εκφωνείται για να βοηθήσει στον κίνδυνο ή, μα το Δία, για να κατακρίνει και να καταγγείλει πράξεις αυθαίρετες και αυταπόδεικτες, λόγο που ρέει και προχωρεί με τρόπο όχι απλό ούτε λιτό, αλλά είναι φορτωμένος με πολλά μαζί ή μάλλον με κάθε είδους πάθη και απευθύνεται κατά τον ίδιο τρόπο στις πολλές και διάφορες ψυχικές διαθέσεις των ακροατών ή των δικαστών, τις οποίες πρέπει να αλλάξει και να μεταβάλλει ή, μα το Δία, να καταπραΰνει, να ημερώσει και να ηρεμήσει - γιατί λοιπόν τούτος ο παρατηρητής, παραβλέποντας να εξετάσει και να εκτιμήσει το στοιχείο τούτο της υπόθεσης που έχει να κάνει ... με την έκβαση της δίκης, να σταχυολογεί λάθη στην έκφραση, τα οποία ο λόγος, χειμαρρώδης, συμπαρέσυρε στην ορμή του, λάθη που χάνονται και εξαφανίζονται όσο προχωρεί; Αλλά και κάποιου δημοσίου ρήτορα αν παρακολουθεί... ]

4. Τίποτα δε μας συγκινεί, ούτε η ανθηρή όψη της σάρκας ούτε η γοητευτική μελωδική φωνή ούτε η επινοητικότητα της ψυχής ούτε ο καθαρός τρόπος ζωής και η ξεχωριστή νοημοσύνη των άμοιρων ζώων, αλλά για μικρό κομμάτι σάρκας αφαιρούμε την ψυχή, το φως του ήλιου, τα χρόνια της ζωής, για τα οποία έχει γεννηθεί κι έχει φτιαχτεί από τη φύση ( το ζωντανό πλάσμα). Ακόμη, τις φωνές και τα γρυλίσματά του θεωρούμε άναρθρους ήχους και όχι παρακλήσεις, δεήσεις και επικλήσεις για δικαιοσύνη του καθενός τους που λέει: "Δεν σου ζητώ να με λυπηθείς στην ανάγκη σου, αλλά μην προχωρήσεις στην ύβρη. Αν είναι για να φας, σκότωσέ με, αν είναι για να φας πιο ευχάριστα, μη με σκοτώνεις". Τι ωμότητα! Είναι τρομακτικό να βλέπεις να στρώνεται τραπέζι πλουσίων, που έχουν νεκροστολιστές μάγειρες και παρασκευαστές περίπλοκων φαγητών, ακόμη πιο φοβερό όμως (να το βλέπεις) όταν ξεστρώνεται, διότι όσα έχουν μείνει είναι περισσότερα απ' όσα έχουν φαγωθεί. Επομένως τα ζώα μάταια πέθαναν. Άλλα πάλι από τα σερβιρισμένα τα λυπούνται, δεν θέλουν να τα δουν κομμένα και τεμαχισμένα και δεν τα αγγίζουν νεκρά, αν ήταν όμως ζωντανά, δε θα δίσταζαν.

5. Ωστόσο επιτρέψαμε στους άνδρες εκείνους να πουν ότι η αρχή είναι στη φύση... Το ότι δεν είναι στη φύση του ανθρώπου να τρώει κρέας φαίνεται κατ' αρχάς από την κατασκευή των σωμάτων. Πράγματι, το ανθρώπινο σώμα δε μοιάζει με κανενός ζώου απ΄όσα έχουν φτιαχτεί για να τρώνε κρέας, δεν υπάρχουν προτεταμένα χείλη, μυτερά νύχια, κοφτερά δόντια, γερό στομάχι και θερμή πνοή ικανή να μετατρέψει και να επεξεργαστεί τα βαριά συστατικά του κρέατος. Ως εκ τούτου η φύση με τα λεία δόντια, το μικρό στόμα, τη μαλακιά γλώσσα και την αδυναμία της πνοής για πέψη αποκλείει τη σαρκοφαγία. Αν υποστηρίζεις πως είσαι φτιαγμένος για τέτοιου είδους τροφή, πρώτα σκότωσε ο ίδιος αυτό που θέλεις να φας, από μόνος σου, χωρίς να χρησιμοποιήσεις κοπίδι, ρόπαλο ούτε πελέκι. Αντίθετα, όπως οι λύκοι, οι αρκούδες και τα λιοντάρια σκοτώνουν μόνα τους τα ζώα που τρώνε, σκότωσε με δάγκωμα βόδι ή με το στόμα γουρούνι, ξέσκισε αρνί ή λαγό και πέσε πάνω του να το φας όσο είναι ακόμα ζωντανό, όπως εκείνα. Αν περιμένεις να βρεθεί νεκρό αυτό που τρως και η παρουσία ψυχής σε κάνει να ντρέπεσαι στο να φας τη σάρκα, γιατί τρως το άψυχο πηγαίνοντας ενάντια στη φύση; Ωστόσο, ούτε άψυχο και νεκρό το τρώνε όπως είναι, αλλά το βράζουν, το ψήνουν, το μεταβάλλουν με φωτιά και χημικές ουσίες, αλλοιώνοντας, μετατρέποντας και σβήνοντας με μύρια καρυκεύματα τη γεύση του αίματος, ώστε το γευστικό όργανο να εξαπατηθεί και να δεχτεί ό,τι του είναι ξένο. Έξυπνη ήταν βέβαια η απάντηση του Λάκωνα, που αγόρασε μικρό ψάρι σε πανδοχείο και ζήτησε από τον πανδοχέα να του το ετοιμάσει. Όταν εκείνος του ζήτησε τυρί, ξίδι και λάδι, απάντησε: "Αν τα είχα, δε θα αγόραζα ψάρι". Εμείς όμως είμαστε τόσο λεπτεπίλεπτοι, μολονότι μολύνουμε τα χέρια μας με αίμα, ώστε αποκαλούμε το κρέας προσφάγι κι έπειτα χρειαζόμαστε άλλα συμπληρώματα για το ίδιο το κρέας, ανακατεύοντας λάδι, κρασί, μέλι, ψαρόζουμο, ξίδι μαζί με μυρωδικά από τη Συρία και την Αραβία, σαν να ενταφιάζουμε πράγματι νεκρό. Μα ακόμη κι αφού αυτά διαλυθούν, μαλακώσουν και υποστούν προκαταβολικά πέψη, είναι δύσκολο στην πέψη να επικρατήσει και, αν νικηθεί, προκαλεί φοβερό βάρος και νοσηρές μορφές δυσπεψίας.

6. Ο Διογένης τόλμησε να φάει χταπόδι ωμό ώστε να βάλει τέρμα στην επεξεργασία του κρέατος με τη φωτιά. Ενώ είχαν σταθεί γύρω του άνθρωποι πολλοί, αφού κάλυψε το κεφάλι του με τον τριβώνα, πλησιάζοντας το κρέας στο στόμα του, είπε: "Για χάρη σας εκθέτω τη ζωή μου σε κίνδυνο", κίνδυνο, μα το Δία, αληθινά ωραίο. Όπως ο Πελοπίδας για να ελευθερώσει τη Θήβα ή όπως ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων για χάρη των Αθηναίων, δεν έθεσε ο φιλόσοφος τη ζωή του σε κίνδυνο, παλεύοντας με ωμό χταπόδι, για να αποθηριώσει τη ζωή των ανθρώπων; Τα κρέατα που τρώμε δεν είναι μόνον για τα σώματα παρά φύση, αλλά χοντραίνουν και τις ψυχές με την υπεραφθονία και τον κορεσμό. "Το κρασί και η υπερβολική κρεοφαγία κάνουν πράγματι το σώμα δυνατό και ρωμαλέο, την ψυχή όμως ασθενική". Για να μη θίξω τους αθλητές, καταφεύγω σε συγγενικά μου παραδείγματα. Οι κάτοικοι της Αττικής αποκαλούσαν εμάς του Βοιωτούς χοντρούς, αναίσθητους και ηλίθιους κυρίως λόγω της αδηφαγίας. "Τούτοι πάλι... γουρούνια... και ο Μένανδρος... αυτοί που έχουν σαγόνια" και ο Πίνδαρος: "και να καταλάβουν έπειτα..." "λάμψη ξηρή είναι η πιο σοφή ψυχή", σύμφωνα με τον Ηράκλειτο. Τα άδεια πιθάρια, όταν τα χτυπήσεις, ηχούν, όταν γεμίσουν όμως, δεν απαντούν στο χτύπημα. Τα λεπτά χαλκώματα πάλι μεταδίδουν τους ήχους κυκλικά, μέχρις ότου, ακουμπώντας κάποιος το χέρι του, δημιουργήσει φράγμα και φιμώσει τον ήχο που παράγεται, καθώς το χτύπημα μεταφέρεται κυκλικά. Το μάτι πάλι, αν γεμίσει με πλεονάζον υγρό, θαμπώνεται, ατονεί και δε μπορεί να εκτελέσει το έργο του. Κοιτάζοντας επίσης τον ήλιο μέσα από αέρα που μάζεψε υγρασία και πλήθος αναφομοίωτων αναθυμιάσεων, τον βλέπουμε όχι καθαρό και λαμπρό, αλλά βυθισμένο σε αχλή με ακτίνες που ξεγλιστρούν και χάνονται. Έτσι επομένως και μέσα από σώμα ταραγμένο, παραφορτωμένο και βαρύ από τροφές αταίριαστες η λάμψη της ψυχής και το φέγγος της φτάνουν κατ' ανάγκη αδύναμα και θολά, πλανιούνται και είναι ασταθή, εφόσον η ψυχή δε διαθέτει φως και ένταση για να εισχωρήσει στα λεπτά και αδιόρατα σημεία της πραγματικότητας.

7. Μα και πέρα από αυτά, δε θεωρείς πως ο εθισμός στην αγάπη για τα άλλα πλάσματα είναι θαυμάσιο πράγμα; Ποιος θα μπορούσε να αδικήσει άνθρωπο, αν αντιμετωπίζει με τόση πραότητα και αγάπη πλάσματα ξένα και όχι συγγενικά; Πριν δύο μέρες, σε κάποια συζήτηση, ανέφερα τη ρήση του Ξενοκράτη, ότι οι Αθηναίοι τιμώρησαν εκείνον που έγδαρε το κριάρι ζωντανό. Κατά την άποψή μου, όποιος βασανίζει πλάσμα που δε ζει δεν είναι χειρότερος από εκείνον που αφαιρεί τη ζωή και σκοτώνει, αλλά, απ' ό,τι φαίνεται, νιώθουμε πιο έντονα αδικίες που είναι αντίθετες στη συνήθεια και τη φύση. Τούτα εξέφρασα σε εκείνη την περίπτωση με πιο απλό τρόπο, τη μεγάλη όμως, μυστηριώδη και απίστευτη για ανθρώπους προικισμένους, που σκέφτονται σαν θνητοί, όπως λέει ο Πλάτων, αρχή, στην οποία βασίζεται η άποψή μου, διστάζω ακόμα να φέρω προς συζήτηση, όπως ο ναυτικός διστάζει να ρίξει το πλοίο του σε κακοκαιρία ή ο θεατρικός συγγραφέας να υψώσει το σκηνικό μηχάνημα στη μέση του δράματος. Δεν είναι ίσως αταίριαστο να προετοιμάσει κάποιος το κοινό, αναφέροντας από πριν του στίχους του Εμπεδοκλή... Εδώ αναφέρεται αλληγορικά στις ψυχές, ότι δηλαδή, τιμωρούμενες για φόνους, βρώση σαρκών και κανιβαλισμό, έχουν δεθεί με σώματα θνητά. Ωστόσο, τούτη η άποψη φαίνεται να είναι ακόμη πιο παλιά, εφόσον τα μυθικά πάθη και ο διαμελισμός, που αναφέρονται για το Διόνυσο, και αυτά που τόλμησαν να κάνουν οι Τιτάνες εναντίον του και να τον φάνε, η τιμωρία τους, τέλος, για το φόνο και η κεραυνοβόλησή τους, είναι μύθος που αναφέρεται υπαινικτικά στην αναγέννηση, διότι στο άλογο στοιχείο μέσα μας, στο στοιχείο της αταξίας και της βίας που είναι όχι θεϊκό αλλά δαιμονικό, έδωσαν οι αρχαίοι το όνομα Τιτάνες, που σημαίνει αυτούς που τιμωρούνται και αποτίουν τα δέοντα για τις αδικίες τους.


ΠΕΡΙ ΣΑΡΚΟΦΑΓΙΑΣ ΛΟΓΟΣ Β' 1.

Ο λόγος μας αναγκάζει με φρέσκο μυαλό και καινούριο ζήλο να ασχοληθούμε με το μπαγιατεμένο θέμα της σαρκοφαγίας. Είναι δύσκολο βέβαια, όπως είπε ο Κάτων, να μιλάει κάποιος σε κοιλιές που δεν διαθέτουν αυτιά. Εξ άλλου, έχει πιωθεί ο κυκεών της συνήθειας που, όπως εκείνος της Κίρκης, ωδίνες της γέννας και πόνους ανακατεύει, απάτες και θρήνους, και δεν είναι εύκολο να βγάλει κάποιος το αγκίστρι της σαρκοφαγίας, μπηγμένο και σφηνωμένο στη φιληδονία καθώς είναι. Στ΄αλήθεια, δεν θα ήταν άσχημο, όπως ακριβώς οι Αιγύπτιοι, αφού αφαιρέσουν τα σπλάχνα και τα σηκώσουν προς τον ήλιο, τα πετούν ως αίτια όλων των αμαρτημάτων που έκανε ο άνθρωπος, έτσι κι εμείς, αφού αποκόψουμε τη γαστριμαργία και τη δίψα μας για αίμα, να μείνουμε αγνοί στην υπόλοιπη ζωή μας. Στην πραγματικότητα δεν είναι τα σπλάχνα που ζητούν να μολυνθούν με αίμα, αλλά μολύνονται λόγω της ασωτίας. Ωστόσο, αν είναι αδύνατον πια εξαιτίας της συνήθειας να μην αμαρτάνουμε, νιώθοντας ντροπή για την αμαρτία, ας καταφεύγουμε σε αυτή όταν υπάρχει λόγος, ας τρώμε σάρκες επειδή πεινάμε, όχι για να καλοπερνάμε. Ας σκοτώσουμε το ζώο, νιώθοντας λύπη και πόνο, όχι αντιμετωπίζοντάς το με έλλειψη σεβασμού και βασανίζοντάς το, σαν πολλά που κάνουν τώρα ορισμένοι, μπήγοντας πυρωμένες σούβλες στο λαιμό των γουρουνιών έτσι, ώστε με την εμβάπτιση του σιδήρου μέσα του, το αίμα , αφού πήξει και διαχυθεί, να κάνει τη σάρκα εύθρυπτη και μαλακή, άλλοι πηδώντας πάνω στους μαστούς των επιτόκων θηλυκών γουρουνιών και κλοτσώντας τους έτσι, ώστε αφού βγει αίμα με γάλα και άλλα υγρά και αφού πεθάνουν ταυτόχρονα τα έμβρυα με τους πόνους του τοκετού, να φάνε, Δία καθαρτήριε, το πιο ερεθισμένο μέρος του ζώου. Άλλοι, αφού ράψουν τα μάτια των γερανών και των κύκνων και τους κλείσουν στο σκοτάδι, τους παχαίνουν, νοστιμίζοντας το κρέας τους με παράξενα μείγματα και σάλτσες.

2. Από τούτα είναι ολοφάνερο πως όχι για τροφή ούτε από ένδεια ή από ανάγκη αλλά από κορεσμό, αναισχυντία και αγάπη για την πολυτέλεια έχουν κάνει την ανομία ηδονή. Έπειτα, όπως ακριβώς με τις αχόρταγες στις ηδονές γυναίκες, αυτός που παραδίδεται στην ακολασία αφού δοκιμάσει τα πάντα, χάνεται και καταλήγει σε ακατανόμαστες πράξεις, έτσι οι ασωτίες στο θέμα του φαγητού, αφού ξεπεράσουν τον τελικό σκοπό που ορίζει η φύση και η ανάγκη, με ωμότητες και ανομίες ποικίλλουν τις ορέξεις. Στην πραγματικότητα, τα αισθητήρια αρρωσταίνουν, διαστρέφει το ένα το άλλο και παραδίδονται μαζί στην ακολασία, εφόσον δεν ακολουθούν τα μέτρα της φύσης. Έτσι η ακοή, αν αρρωστήσει, καταστρέφει τη μουσική, που κάνει τη μαλθακότητα και τη χαύνωσή μας να λαχταρά ξεδιάντροπα χάδια και γαργαλίσματα κατάλληλα για γυναικούλες. Τούτα έμαθαν την όραση να μην ευχαριστιέται με πυρρίχιους χορούς, εκφραστικές χειρονομίες και χορευτικές κινήσεις, με αγάλματα και ζωγραφιές, αλλά κάνει τη σφαγή και το θάνατο ανθρώπων, τα τράυματα και τις μάχες πανάκριβο θέαμα. Με τον τρόπο αυτό μετά από άνομα τραπέζια ακολουθούν ακόλαστες συνουσίες, μετά από ξεδιάντροπους έρωτες άμουσα ακροάματα, μετά από αναίσχυντες μελωδίες και ακούσματα έκφυλα θεάματα και μετά από άγρια θεάματα αναισθησία και ωμότητα απέναντι στους ανθρώπους. Για τούτο ο θεϊκός Λυκούργος όριζε στις τρεις ρήτρες οι πόρτες και οι σκεπές των σπιτιών να γίνονται με πριόνι και τσεκούρι, χωρίς να χρησιμοποιείται κανένα άλλο όργανο, όχι βέβαια επειδή έκανε πόλεμο στα τρυπάνια, στα σκεπάρνια και σε όσα εργαλεία είναι φτιαγμένα για λεπτές δουλειές, αλλά επειδή ήξερε ότι μέσα από τέτοιες χοντροκομμένες κατασκευές δεν θα μπάσεις επίχρυσο ανάκλιντρο ούτε θα τολμήσεις να βάλεις σε σπίτι λιτό ασημένια τραπέζια, χαλιά πορφυρά και πολύτιμους λίθους. Αντίθετα, με τέτοιου είδους σπίτι, ανάκλιντρο, τραπέζι και ποτήρι ταιριάζει δείπνο απλό και γεύμα δημοκρατικό, ενώ, κάνοντας αρχή με τον κακό τρόπο ζωής,
"σαν το μόλις αποκομμένο από το το βυζί πουλάρι που δίπλα στη μάνα του τρέχει",
ακολουθεί κάθε είδους τρυφηλότητα και πολυτέλεια.

3. Στ' αλήθεια, ποιο δείπνο, για το οποίο θανατώνεται κάποιο έμψυχο ον, δεν είναι ακριβό; Λίγο το θεωρούμε ότι κοστίζει η ζωή; Και δεν εννοώ βέβαια τη ζωή της μητέρας, του πατέρα, κάποιου αγαπημένου προσώπου ή παιδιού, όπως έλεγε ο Εμπεδοκλής, αλλά αυτή που έχει τουλάχιστον μερίδιο στην αίσθηση, στην όραση, στην ακοή, στη φαντασία, στη νοημοσύνη, την οποία έχει παραλάβει κάθε ζωντανό πλάσμα από τη ψύχη για να αποκτά ό,τι του είναι οικείο και να αποφεύγει ό,τι του είναι ξένο. Εξέτασε ποιοι από τους φιλοσόφους μάς εξημερώνουν περισσότερο, εκείνοι που μας καλούν να τρώμε τα παιδιά, τα αγαπημένα πρόσωπα, τους πατεράδες και τις γυναίκες μας, όταν πεθάνουν, ή ο Πυθαγόρας και ο Εμπεδοκλής που μας συνηθίζουν να είμαστε και προς πλάσματα άλλου γένους δίκαιοι. Εσύ κοροϊδεύεις τον άνθρωπο που δεν τρώει πρόβατο, εμείς όμως, θα πουν, αν σε δούμε να κόβεις τον πεθαμένο πατέρα και τη μάνα σου μερίδες, να τις στέλνεις στους φίλους σου που δεν είναι παρόντες, να καλείς όσους είναι παρόντες και να τους σερβίρεις άφθονες τις σάρκες, δεν θα γελάσουμε, αλλά και τώρα ίσως αμαρτάνουμε, όταν αγγίζουμε τα βιβλία τούτα, χωρίς να καθαρίζουμε τα χέρια και τα πρόσωπά μας, τα πόδια και τα αυτιά μας, εκτός αν, μα τον Δία, είναι καθαρμός από εκείνα το να μιλάμε για τούτα, "ξεπλένοντας", όπως λέει ο Πλάτων, "με πόσιμα λόγια την αλμυρή ακοή". Αν κάποιος παραλληλίσει τα δύο αυτά είδη βιβλίων και δογμάτων, τα πρώτα ταιριάζουν στους Σκύθες...για να φιλοσοφούν, στους Σογδανούς, στους Μελαγχλαίνους, για τους οποίους ο Ηρόδοτος δίνει πληροφορίες χωρίς να γίνεται πιστευτός. Τα δόγματα του Πυθαγόρα και του Εμπεδοκλή, αντίθετα, ήταν νόμοι για τους παλιούς Έλληνες..., τα δημητριακά και οι τρόποι ζωής... [επειδή δεν έχουμε κανένα δικαίωμα απέναντι στα άλογα ζώα].

4. Ποιοι λοιπόν αποφάσισαν τούτα αργότερα;

"Εκείνοι που πρώτοι σφυρηλάτησαν το μαχαίρι των κακούργων του δρόμου,
εκείνοι που πρώτοι έφαγαν τα βόδια τα καματερά".

Έτσι, βέβαια, αρχίζουν και οι τύραννοι τις σφαγές. Όπως ακριβώς την πρώτη φορά σκότωσαν στην Αθήνα τον χειρότερο συκοφάντη, ο οποίος επονομάστηκε άξιος (για να πεθάνει), κι έπειτα τον δεύτερο και τον τρίτο. Μετά από τούτο συνήθισαν και δέχονταν να θανατώνεται ο Νικήρατος, ο γιος του Νικία, ο στρατηγός Θηραμένης και ο φιλόσοφος Πολέμαρχος. Κατά τον ίδιο τρόπο στην αρχή φαγώθηκε κάποιο άγριο και φονικό ζώο κι έπειτα κατασπαράχτηκε κάποιο πουλί ή ψάρι. Αφού γεύτηκε έτσι αίμα και δοκιμάστηκε πάνω τους η φονική μας διάθεση, στράφηκε προς το καματερό βόδι, το πρόβατο που μας στολίζει και τον κόκορα που μένει στο σπίτι. Σιγά σιγά, αφού ακόνισαν έτσι οι άνθρωποι την απληστία τους, προχώρησαν σε σφαγές ανθρώπων, σε πολέμους και δολοφονίες. Αν όμως κάποιος δεν αποδείξει πρώτα ότι μπαίνουν σε κοινά σώματα οι ψυχές κατά τις παλιγγενεσίες, και αυτό που τώρα είναι λογικό γίνεται έπειτα άλογο και ξαναγίνεται ήμερο το τώρα άγριο, ότι η φύση αλλάζει τα πάντα και τα εγκαθιστά σε άλλες κατοικίες,

"ντύνοντάς τα με ασυνήθιστο χιτώνα σάρκας",

τούτα δε θα αποτρέψουν το ανήμερο, το ακόλαστο στοιχείο μέσα μας, αυτό που και στο σώμα δημιουργεί αρρώστιες και βάρος και την ψυχή διαφθείρει, εφόσον την τρέπει σε πόλεμο, ακόμη πιο άνομο, αφού συνηθίσαμε πια να μην προσφέρουμε σε φιλοξενούμενο τραπέζι, να μη γιορτάσουμε γάμο, να μη συναντιόμαστε με φίλους χωρίς αίμα και σφαχτό.

5. Ωστόσο, ακόμη κι αν το επιχείρημα για τις ψυχές και τον ερχομό τους πάλι σε άλλα σώματα μένει αναπόδεικτο και είναι αναξιόπιστο, η αμφιβολία μάς κάνει να είμαστε επιφυλακτικοί και να φοβόμαστε. Είναι σαν κάποιος σε πολεμική νυχτερινή σύγκρουση ορμούσε με το ξίφος να χτυπήσει άντρα τραυματισμένο, που το σώμα του έκρυβε ο θώρακας, και άκουγε άλλον να του λέει πως, χωρίς να είναι σίγουρος, πιστεύει και νομίζει ότι ο πεσμένος άνδρας είναι ο γιος του πρώτου, αδελφός, πατέρας ή σύσκηνος. Τι είναι καλύτερο; Να συνταχθεί με υποψία όχι αληθινή και να αφήσει ήσυχο τον εχθρό ως φίλο ή να μη λάβει υπόψη του κάτι αβέβαιο και να σκοτώσει τον οικείο ως εχθρό; Το τελευταίο θα χαρακτηρίσετε όλοι τρομερό. Κοίταξε επίσης τη Μερόπη της τραγωδίας, που σηκώνει απέναντι στον ίδιο της το γιο πελέκι, θεωρώντας τον ως φονιά του γιου της, και λέει:

"Πιο αποτελεσματικό χτύπημα θα σου καταφέρω εγώ τώρα"

πόση συγκίνηση προκαλεί στους θεατές και τους σηκώνει όρθιους από το φόβο μήπως τυχόν και χτυπήσει το παλικάρι, προτού τη σταματήσει ο γέροντας. Αν ένας γέροντας στεκόταν δίπλα και της έλεγε: "Χτύπα τον! Είναι εχθρός" και ένας άλλος: "Μην τον χτυπάς! Είναι ο γιος σου", ποιο αδίκημα θα ήταν μεγαλύτερο, το να μην προχωρήσει στην τιμωρία του εχθρού για χάρη του γιου ή να σκοτώσει το παιδί της από την οργή της προς τον εχθρό; Αν, επομένως, δεν είναι μίσος ούτε θυμός, δεν είναι άμυνα ούτε φόβος για τη ζωή μας που μας σπρώχνει στο φόνο, αλλά προς χάρη της ηδονής στεκόταν εκεί έτοιμο σφαχτάρι με το κεφάλι γερμένο προς τα πίσω, κι έπειτα ο ένας φιλόσοφος μας έλεγε: "Σφάξ' το, είναι ζώο χωρίς λογικό", ενώ ο άλλος: "Σταμάτα! Κι αν η ψυχή κάποιου συγγενή ή γνωστού έχει μπει μέσα στο σώμα αυτό;" Ίσος τουλάχιστον είναι, θεοί, κι όμοιος ο κίνδυνος, στην πρώτη περίπτωση, αν δείξω απάθεια, να μη φάω κρέας, και στη δεύτερη, αν δεν πιστέψω, να σκοτώσω παιδί ή άλλον οικείο.

6. Ισότιμη δεν είναι ούτε τούτη η αντιπαράθεση με τους Στωικούς για τη σαρκοφαγία. Στ' αλήθεια, γιατί ο τόσος τόνος στην κοιλιά και στις κουζίνες; Γιατί, εφόσον θεωρούν θηλυπρεπή την ηδονή και την κατηγορούν ως κάτι που δεν είναι ούτε αγαθό ούτε προηγμένον ούτε οικείο, δείχνουν τέτοια έγνοια για το περιττό στην ηδονή; Ωστόσο θα ήταν συνεπές με τη θεωρία τους, αν διώχνουν τα αρώματα και τα γλυκά από τα συμπόσια, να δυσανασχετούν περισσότερο με το αίμα και τη σάρκα. Έτσι όπως έχουν τώρα τα πράγματα, φιλοσοφούν σαν να συντάσσουν το ημερήσιο πρόγραμμα και αφαιρούν τις δαπάνες στα δείπνα για τα άχρηστα και τα περιττά, δεν αποδιώχνουν όμως την απάνθρωπη και δολοφονική αγάπη για την καλοπέραση. "Πράγματι, λέει, δεν υπάρχει καμιά συγγένεια ανάμεσα σε εμάς και στα πλάσματα χωρίς λογικό". Ούτε όμως ανάμεσα σε εμάς και στο μύρο, θα μπορούσε κάποιος να πει, ούτε ανάμεσα σε εμάς και στα ξενικά γλυκίσματα. Μείνετε λοιπόν μακριά και από τα ζώα, εφόσον εκδιώκετε από παντού ό,τι μη χρήσιμο και μη αναγκαίο στην ηδονή.

7. Ας εξετάσουμε, ωστόσο, και το εξής, αν δεν υπάρχει ανάμεσα σε εμάς και στα ζώα η παραμικρή σχέση δικαιοσύνης, είτε μιλάμε με τεχνικούς είτε με σοφιστικούς όρους. Αφού κοιτάξουμε μέσα μας τα ίδια τα συναισθήματά μας, αφού μιλήσουμε τον εαυτό μας με λόγια ανθρωπιάς και εξετάσουμε...



Γιώργος Τσιτσιρίγκος - dasos22350@gmail.com


Τους δύο λόγους Περί Σαρκοφαγίας στο πρωτότυπο αρχαίο κείμενο, καθώς και σε ξενόγλωσσες μεταφράσεις, μπορείτε να βρείτε εδώ:



Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Το Αφυπνισμένο Πνεύμα και τα Διαταραγμένα Συναισθήματα



Το Αφυπνισμένο Πνεύμα και τα Διαταραγμένα Συναισθήματα


ακολουθεί ένα απόσπασμα απο το βιβλίο του Δαλάϊ Λάμα, "Με τα δικά μου Λόγια". Τα έντονα γράμματα και οι υπογραμμίσεις είναι δικά μου:



Το «ελεφάντινο» πνεύμα [Το εξαγριωμένο δηλαδή πνεύμα] είναι γεμάτο από τις τοξίνες των διαταραγμένων συναισθημάτων. Για το λόγο αυτό οφείλετε να το δέσετε στη δυνατή και μεγάλη, την ακλόνητη στήλη της πνευματικής άσκησης. Με όλη σας τη δύναμη εξετάστε το πνεύμα σας και προσπαθήστε αυτό να μην περιπλανηθεί ούτε για μια στιγμή. Παρακολουθήστε τι πρόκειται να κάνει και τι τώρα κάνει. Όταν για παράδειγμα πρόκειται να αρχίσετε το διαλογισμό σας, στην αρχή πρέπει να επιμείνετε στην πρόθεση σας να είσαστε προσεκτικοί και να μην διασπαστείτε. Είναι καλό αποτέλεσμα, αν αυτό το κρατήσετε γύρω στα 15 λεπτά χωρίς διάσπαση. Από τη στιγμή που το συνηθίσετε, μπορείτε να επιμηκύνετε το κάθισμά σας, την παραμονή σας δηλαδή στο διαλογισμό.

Φυσικά, είναι δύσκολο να ελέγχετε το πνεύμα σας και να το κάνετε να παραμένει πάνω στο αντικείμενο του διαλογισμού. Είναι δύσκολο να κάνετε το πνεύμα σας να κάνει ό,τι θέλετε να κάνει, αλλά αν σταδιακά εξοικειωθείτε με αυτό, θα έχετε με βεβαιότητα επιτυχία. Μπορεί να χρησιμοποιήσετε όποια τεχνική θα σας βοηθήσει, για να ελέγξετε το πνεύμα σας. Για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε ότι σας βοηθάει ώστε να μη διασπαστείτε, αν κάνετε κάποιο ειδικό διαλογισμό με το να καθόσαστε απέναντι σε έναν τοίχο. Μπορεί επίσης να κλείνετε τα μάτια, αν αυτό σας βοηθάει. Και κάποιες άλλες φορές μπορεί να σας βοηθάει περισσότερο, αν τα κρατάτε ανοιχτά. Όλα αυτά εξαρτώνται από τις προσωπικές σας κλίσεις και τις συνθήκες που δημιουργούνται.

Με αυτό τον τρόπο θα μπορείτε συνεχώς να βρίσκεστε σε επιφυλακή και να προστατεύεστε από τα διαταραγμένα συναισθήματα και να αναμειγνύεστε σε ασήμαντες δραστηριότητες. Αν θέλετε να πάτε κάπου ή να πείτε κάτι, πριν από όλα προσδιορίστε αν αυτό είναι ωφέλιμο ή βλαβερό. Αν βλέπετε ότι η προσκόλληση είναι έτοιμη να αναδυθεί μέσα σας, ή αρχίζετε να οργίζεστε με κάποιον, παραμείνετε τουλάχιστον αδρανείς, μην κάνετε τίποτα. Μη μιλάτε, ακόμα πάψτε να σκέπτεστε. Παραμείνετε σαν ένα κούτσουρο.

Θα πρέπει να μάθετε να είστε σε συνεχή εγρήγορση και να καταστείτε ικανοί ώστε να επιλέγετε την άσκησή σας και να ξέρετε τι οφείλετε πλέον να απορρίπτετε. Πρέπει να αποκτήσετε τέτοια εμπιστοσύνη πάνω στον εαυτό σας, ώστε η επίδοσή σας σε θετικές δραστηριότητες να μην εξαρτάται πλέον από τη συμβουλή άλλων προσώπων. Μη σταματάτε μια πιο αξιόλογη άσκηση για χάρη μιας μικρότερης. Οδηγός σας πρέπει να είναι ότι οποιαδήποτε δραστηριότητά σας πρέπει να αφορά και να ωφελεί τους άλλους. Θα πρέπει να έχει σαν αποτέλεσμα να καλύπτετε τις ανάγκες των άλλων.

Όταν κατανοήσουμε αυτό το πολύ βασικό θέμα, θα πρέπει συνεχώς να προσπαθούμε να ενεργούμε για λογαριασμό των άλλων. Αυτό ακριβώς μας δίδαξε ο φιλεύσπλαχνος Βούδας. Ο Βούδας ήξερε και μας ερμήνευσε τι θα είναι μακρόχρονα ωφέλιμο και τι θα είναι ωφέλιμο σε σύντομο χρόνο. Για το λόγο αυτό οι συμβουλές του είναι ελαστικές. Και για το λόγο αυτό ένας Μποντισάτβα, που συνεχώς εργάζεται για τα καλό και την πρόοδο των άλλων, είναι επιτρεπτό μερικές φορές να κάνει πράγματα που συνήθως απαγορεύονται.

Είναι στη φύση του πνεύματος, όσο περισσότερο εξοικειώνεται κανείς με αυτά που οφείλει να κάνει, τόσο πιο εύκολα να γίνονται αυτά. Αν μπορέσουμε να δούμε τη δυστυχία από μια προοπτική μετασχηματισμού, θα μπορέσουμε να αντέξουμε ακόμα μεγαλύτερα επίπεδα πόνου. Δεν υπάρχει τίποτα που να μη γίνεται ευκολότερο, μέσα από την εξοικείωση. Αν μάθουμε να αντέχουμε μικρότερα τραύματα, θα αναπτύξουμε σταδιακά υπομονή για μεγαλύτερο πόνο.
Βλέπουμε πολύ κόσμο να ενοχλείται από κάποια έντομα, να αισθάνεται άσχημα από μια μικρή αίσθηση πείνας και δίψας, από κάποιο γρατζούνισμα από αγκάθια στην καθημερινότητά του. Αλλά από τη στιγμή που θα εξοικειωθούν με αυτά τα ασήμαντα πράγματα, ξέρουμε ότι τα δέχονται πιο εύκολα. Επομένως, όταν αντιμετωπίζουμε μικρά προβλήματα, από το κρύο και τη ζέστη, τη βροχή και τον άνεμο, μέχρι την αρρώστια και τους τραυματισμούς, με το να ταραζόμαστε από αυτά, κάνουμε απλά τα πράγματα χειρότερα. Μερικοί άνθρωποι, με τη θέα του αίματος που τρέχει από ένα τραυματισμό τους, γίνονται πιο γενναίοι. Άλλοι και μόνο να δουν αίμα να τρέχει από το δάχτυλο κάποιου άλλου, λιποθυμούν. Αυτές οι διαφορές εμφανίζονται επειδή οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς βαθμούς πνευματικής αντοχής. Μερικοί είναι αποφασιστικοί, άλλοι συμπεριφέρονται με δειλία.

Αν με αποφασιστικότητα μάθετε να αντιμετωπίζετε τα μικρά προβλήματα, σταδιακά θα είσαστε σε θέση να γίνετε ακατανίκητοι αναφορικά με τα διάφορα επίπεδα του πόνου και της δυστυχίας. Είναι ο δρόμος των σοφών, οι οποίοι όταν αντιμετωπίζουν τις δοκιμασίες, δεν επιτρέπουν ποτέ το πνεύμα τους να διαταραχθεί.
Μέσα από τις πύλες των πέντε αισθητηρίων οργάνων, ένα ον βλέπει, ακούει, οσφραίνεται, γεύεται και έρχεται σε επαφή με μια σωρεία εξωτερικών μορφών και εντυπώσεων. Ας σταματήσουμε λοιπόν τις μορφές, τον ήχο, τη γεύση, την αφή και τα νοητικά συμβαίνοντα, που μας συνδέουν με τις έξι αισθή­σεις. Όταν αυτό κατορθωθεί, η ανάμνηση των παρελθόντων γεγονότων που ο νους έχει την τάση να προσκολλάται, θα αποσυνδεθεί τελείως και η ροή της μνήμης θα σταματήσει.Κατά τον ίδιο τρόπο, τα σχέδια πάνω στο μέλλον και οι προβολές για μελλοντικές ενέργειες δεν θα επιτραπεί να αναδυθούν, Είναι ανάγκη να δημιουργήσετε ένα κενό στη θέση όλων αυτών των λειτουργιών της σκέψης. Όταν απελευθερω­θεί κανείς από όλα αυτά, θα παραμείνει η καθαρή, η διαυγής, η διακρίνουσα και ήρεμη κατάσταση του πνεύματος.


Δαλάϊ Λάμα - Με τα Δικά μου Λόγια
εκδόσεις Αρχέτυπο



____________________________________________________________________________

Σχόλιο: Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό που λέει ο Αξιοσέβαστος Δαλάϊ Λάμα για τον πόνο και την δυστυχία, και τα επίπεδα της πνευματικής αντοχής. Εξεπλάγην όταν το διάβασα γιατί ήμουν πάντα σύμφωνος με αυτό, και κατά κάποιο τρόπο το εφάρμοζα στην ζωή μου, προσπαθώντας να ξεπεράσω τα όρια της αντοχής μου, όσον αφορά τον πόνο, αλλά και την ίδια την αντίληψη μου για αυτόν.


Ο καθένας μας έχει κάποια όρια, που ο ίδιος έχει θέσει στον εαυτό του, όσον αφορά τον πόνο. Είτε μιλάμε για σωματικό πόνο ή για ψυχικό πόνο. Λίγο ή πολύ είμαστε όλοι φυγόπονοι. Είτε μιλάμε για φυσικό πόνο, είτε για ψυχολογικό πόνο και στην αναμεταξύ τους σχέση. Βέβαια ο πόνος αναγκάζει τον άνθρωπο να έρθει αντιμέτωπος με τον εαυτό του και ή να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, είτε να ξεφύγει από αυτήν θάβοντας τον μέσα στην σκιά του υποσυνείδητού του και δημιουργώντας φοβίες, τραύματα κλπ.

Έτσι ψυχολογικά, με το να μην θέλουμε να πονέσουμε, διατηρούμε κάποιες καταστάσεις πόνου στο εσωτερικό μας, τις διαιωνίζουμε, και δεν θέλουμε να τις αντιμετωπίσουμε, μέχρις που και εξεγειρόμαστε ενάντια, στο να αποκαλυφθεί αυτός ο πόνος... και αυτό εν μέρη είναι φυσικό· μια φυσιολογική ενστικτώδης αντίδραση είναι, ενάντια στον πόνο.
Μπορεί ο καθένας να ξεκινήσει να παρατηρεί αυτά τα ασήμαντα πράγματα και πως επιδρούν αυτά πάνω στην ψυχολογία του. Από το έντομο που μας ενοχλεί, τη γάτα που νιαουρίζει όλη την ώρα και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι θέλει, από την γυναίκα μας ή τον άντρα μας που συμπεριφέρεται ακατανόητα σήμερα και λέει ανοησίες, από την σπιτονοικοκυρά μας που είναι πραγματικά εριστική, τα παιδιά μας, τον γείτονα, την κίνηση, την κυβέρνηση κλπ. κλπ. κλπ. Η καθημερινή ζωή είναι ένα τρομερό σχολείο για να παρατηρήσουμε την δυστυχία και τον πόνο, και πως αυτός μας επηρεάζει. Γιατί; Γιατί ταυτιζόμαστε με αυτό… Τι σημαίνει ταυτίζομαι;
Πολύ απλά ξεχνάω τον εαυτό μου, και αρχίζω να δημιουργώ ένα πρόβλημα μέσα μου, το οποίο μου χαλάει την διάθεση. Αφήνομαι να απορροφηθώ από κάτι άλλο, γίνομαι αυτό… Για παράδειγμα, δεν είναι καθόλου άτοπο να πούμε, πως εάν κάποιος το πρωί μας βρίσει στον δρόμο, για οποιοδήποτε λόγο, είναι πολύ πιθανόν να χαλάσει όλη μας η μέρα… εκτός αν δεν ταυτιστούμε εκείνη την στιγμή και δείξουμε κατανόηση, θυμηθούμε ότι μια όμορφη μέρα μας περιμένει κλπ. ή εκτός αν αμέσως μετά ταυτιστούμε με κάτι άλλο και ξεχάσουμε το προηγούμενο!
Η Ταύτιση είναι μεγάλο κεφάλαιο, αλλά είναι κάτι που ο άνθρωπος πρέπει να καταλάβει πως λειτουργεί, όταν θέλει να γνωρίσει τον εαυτό του και να διατελέσει μια εργασία προς σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Και πως ο άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του; Μέσα από την παρατήρηση αυτού, δηλαδή την αυτοπαρατήρηση. Δεν θα ήταν δυνατό κάποιος να αυτογνωριστεί εάν δεν αυτοπαρατηρηθεί. Και έτσι τελειώνει και η ταύτιση. Και εάν η ταύτιση με τα γεγονότα, τις αναδυόμενες σκέψεις και τις εντυπώσεις σταματήσει, τότε ο νους (το πνεύμα που αναφέρει ο Αξιοσέβαστος Δαλάϊ Λάμα) θα ηρεμήσει και παραμείνει καθαρός, διαυγής και διακρίνον.
Η Εσωτερική Εργασία είναι από λεπτό σε λεπτό, από στιγμή σε στιγμή, όχι μόνο στον Διαλογισμό. Καθίστε σε Διαλογισμό, αυτός είναι αναγκαίος και αναντικατάστατος. Αλλά όταν σηκωθείτε από τον διαλογισμό πάρτε τον Διαλογισμό μαζί σας. Μάθετε πώς να σφραγίζετε τον εαυτό σας, από στιγμή σε στιγμή, ώστε να μην πέφτετε στην ταύτιση, ώστε να εξερευνήσετε αυτούς τους μηχανισμούς που σας ρίχνουν σε αυτήν.





Η Εσφαλμένη Προσωπικότητα


"Πραγματικά υπάρχει ένα επιβλαβές στοιχείο σε μας που εί­ναι εμπόδιο για την απόκτηση της αληθινής ευτυχίας· θέλω να ανα­φέρω εμφαντικά την εσφαλμένη προσωπικότητα. Αναμφίβολα αν αυτή θα εξαφανιζόταν θα βασίλευε στις καρδιές μας μόνο η μακα­ριότητα. Δυστυχώς όλη την εσφαλμένη προσωπικότητα την συνι­στούν επιβλαβή στοιχεία, προφανώς θέλω να αναφέρω την ματαιοδο­ξία και την υπεροψία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν αυτά τα δύο στοιχεία εξαφανί­ζονταν από την επιφάνεια της γης, η ζωή του ανθρώπινου όντος θα άλλαζε ολοκληρωτικά. Με την υπεροψία και την ματαιοδοξία δου­λεύουν πολλές αιτίες και λανθασμένες συνέπειες. Ο υπεροπτικός θέλει να ανεβαίνει μέχρι το τέλος της σκάλας, να τον προσέχουν οι άλλοι, θέλει να πατήσει αξίες, τιμές, καρδιές, συναισθήματα, χωρίς να τον ενδιαφέρει ο πόνος του άλλου.

Ο ματαιόδοξος, προφανώς αισθάνεται πληγωμένος όταν κά­ποιος του θίγει το ΕΓΩ, και για όφελος της ματαιοδοξίας του θυσιά­ζει τους άλλους, για να αποκτήσει εκείνο που θαυμάζει στον κόσμο, το αστραφτερό αυτοκίνητο, το πολυτελές σπίτι, τα κομψά κουστού­μια κλπ.... δεν τον πειράζει, αν για να μαζέψει τα χρήματα που χρει­άζεται για να αποκτήσει αυτή την κούφια Καύχηση, πρέπει να εκμε­ταλλευθεί πολλούς ανθρώπους.

Έτσι λοιπόν αδελφοί, η υπεροψία και η ματαιοδοξία είναι επικίνδυνες, και επίσης είναι σοβαρά επικίνδυνη η ζήλια και η νοη­τική απασχόληση. Οι νοητικές απασχολήσεις είναι σαν μύγες ας πούμε, χιλιάδες ΕΓΩ των νοητικών απασχολήσεων που φτερουγί­ζουν στον νου, περιμένοντας κάτι για να διαμορφώνουν προβλήματα."

Samael Aun Weor από διάλεξη:
http://www.gnosisellas.gr/saw-dialexeis-menu/201-esfalmenh-proswpikothta.html

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

Οἴ τρείς γκούνα





Ἠ ὐλική φύση ἀποτελείται ἀπο τῖς τρείς γκούνα: τήν Ἀγαθότητα, τό Πάθος καί τήν Ἂγνοια.᾿Οταν τό ἀτομικό ἀθάνατο ζωντανό ὅν ἔρχεται σέ ἐπαφή μέ τήν ὑλική φύση, ὦ Ἀρτζούνα μέ τά δυνατά χέρια, πέφτει κάτω ἀπό τήν ἐπιρροή αὑτῶν τῶν τριῶν γκούνα. Ἀναμάρτητε Ἀρτζούνα, μάθε ὃτι ἠ Ἀγαθότητα, ἠ ἀνώτερη τῶν γκούνα φωτίζει τό ζωντανό ὅν καί τό ἐλευθερώνει ἀπὀ τις συνέπειες ὅλων τῶν ἀμαρτωλών πράξεών του. Ὅποιος ἐπηρεάζεται ἀπ' ἀυτήν ἀναπτύσσει τήν γνώση, ἀλλά ταυτόχρονα δεσμεύεται ἀπό το αἴσθημα εὐτυχίας πού τοῦ προξενεῖ.
Μπαγκαβατ Γκιτά κεφ.14 στ.5-







Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Ύμνος της αγάπης.

Ο Ύμνος της αγάπης. (Α' Κορινθίους κεφ. ιγ' στίχοι 1-13).

-Παρακάτω ακολουθεί απόδοση.

«Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον.. Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί.

Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντα μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι.

η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.

Είτε δε προφητείαι, καταργηθήσονται· είτε γλώσσαι παύσονται· είτε γνώσις καταργηθήσεται. Εκ μέρους δε γινώσκομεν και εκ μέρους προφητεύομεν όταν δε έλθη το τέλειον, τότε το εκ μέρους καταργηθήσεται. Ότε ήμην νήπιος, ως νήπιος έλάλουν, ως νήπιος εφρόνουν, ως νήπιος ελογιζόμην ότε δε γέγονα ανήρ, κατήργηκα τα του νηπίου. Βλέπομεν γαρ άρτι δι' εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον άρτι γινώσκω εκ μέρους, τότε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην. Νυνί δε μένει πίστις, έλπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα· μείζων δε τούτων η αγάπη».
____________________________________________________________________

απόδοση: 
Αν ξέρω να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε έγινα σαν ένας άψυχος χαλκός που βουίζει η σαν κύμβαλο που ξεκουφαίνει με τους κρότους του. Και αν έχω το χάρισμα να προφητεύω και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ με τη δύναμη της ακόμη και τα βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε δεν είμαι τίποτε απολύτως.

Και αν πουλήσω όλη την περιουσία μου για να χορτάσω με ψωμί όλους τους φτωχούς, και αv παραδώσω το σώμα μου για να καεί, αλλά αγάπη δεν έχω, τότε σε τίποτε δεν ωφελούμαι.
Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι ευεργετική και ωφέλιμη, η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν ξιπάζεται (= δεν καυχιέται), δεν είναι περήφανη, δεν κάνει ασχήμιες, δε ζητεί το συμφέρον της, δεν ερεθίζεται, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους, δε χαίρει, όταν βλέπει την αδικία, αλλά συγχαίρει, όταν επικρατεί η αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει

Αν υπάρχουν ακόμα προφητείες, θα έλθει μέρα που και αυτές θα καταργηθούν αν υπάρχουν χαρίσματα γλωσσών και αυτά θα σταματήσουν αν υπάρχει γνώση και αυτή θα καταργηθεί. Γιατί τώρα έχουμε μερική και όχι τέλεια γνώση και προφητεία· όταν όμως έλθει το τέλειο, τότε το μερικό θα καταργηθεί. Όταν ήμουν νήπιο, μιλούσα ως νήπιο, σκεφτόμουν ως νήπιο, έκρινα ως νήπιο. Όταν έγινα άνδρας, κατάργησα τη συμπεριφορά του νηπίου. Τώρα βλέπουμε σαν σε καθρέπτη και μάλιστα θαμπά, τότε όμως θα βλέπουμε το ένα πρόσωπο το άλλο πρόσωπο. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος από την αλήθεια, αλλά τότε θα έχω πλήρη γνώση, όπως ακριβώς γνωρίζει και εμένα ο Θεός. Ώστε τώρα μας απομένουν τρία πράγματα: η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Πιο μεγάλη όμως από αυτά είναι η ΑΓΑΠΗ
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Κάποιες σκέψεις μου πάνω σε αυτό το κείμενο της Κ.Δ.

Λέει: "Όταν ήμουν νήπιο, μιλούσα ως νήπιο, σκεφτόμουν ως νήπιο, έκρινα ως νήπιο. Όταν έγινα άνδρας, κατάργησα τη συμπεριφορά του νηπίου."
- Αυτός που ήταν το νήπιο, και που μετέπειτα ήταν ο άνδρας έιναι το ίδο πρόσωπο; Αφού κατήργησε την συμπεριφορά του νηπίου, προφανώς και την σκέψη ή αντίληψη αυτή του νηπίου που ογηγεί σε αυτή την συμπεριφορά, ποιός είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον άνδρα και στο νήπιο; Είναι το ίδιο όν; Και συνεχίζει:

" Τώρα βλέπουμε σαν σε καθρέπτη (έσοπτρον) και μάλιστα θαμπά, τότε όμως θα βλέπουμε το ένα πρόσωπο το άλλο πρόσωπο."
- Διαφορετικά πρόσωπα μέσα μας γιατί βλέπουμε ένα μέρος απο την Αλήθεια και για αυτό βλέπουμε θαμπά.

"Βλέπομεν γαρ άρτι δι' εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον άρτι γινώσκω εκ μέρους, τότε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην."
-Δηλαδή δεν γνωρίζουμε την Αλήθεια, παρα ένα μέρος της, όταν θα Είμαστε τότε θα βλέπουμε το όλον. Όσο μας γνωρίζει λέει το αρχικό κείμενο. Γιατί το είναι γνωρίζει, και αυτός που έχει πραγματωθεί γνωρίσει πως γνωρίζει. Εξάλλου μιλάει για τέλεια Γνώση, που όταν έρθει θα καταργήσει την μερική.
-Η Τέλεια Γνώση Είναι Αγάπη. Μέσω της Αγάπης μπορούμε να βιώσουμε την Τέλεια Γνώση.
Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι ευεργετική και ωφέλιμη, η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν ξιπάζεται (= δεν καυχιέται), δεν είναι περήφανη, δεν κάνει ασχήμιες, δε ζητεί το συμφέρον της, δεν ερεθίζεται, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους, δε χαίρει, όταν βλέπει την αδικία, αλλά συγχαίρει, όταν επικρατεί η αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει.
Σαν να λέμε Χωρίς εγώ κατάσταση.

_____________________________
"Προφανώς οι Βούδες Πρατγιέκας και οι Σράβακες ουδέποτε μπορούν να ενσαρκώσουν τον Χριστό.
Μόνον οι Μποδισάττβες που θυσιάζονται για την ανθρωπότητα, μπορούν να ενσαρκώσουν τον Χριστό.
Τον ιερό τίτλο του Μποδισάττβα τον έχουν αποκλειστικά μόνον, αυτοί που έχουν απαρνηθεί κάθε Νιρβανική ευτυχία, από αγάπη προς τη πονεμένη ανθρωπότητα.
Προφανώς, πριν να γεννηθεί ο Μποδισάττβα, πρέπει να διαμορφωθεί στο εσωτερικό μας το Μποδισίττα• δεν είναι μάταιο να διασαφηνήσουμε ότι είναι απαραίτητο να διασπάσουμε το Εγώ, για να αναδυθεί το Μποδισίττα.
Το Μποδισίττα, διαμορφώνεται με τις αξίες της αγάπης και με την υπέρτατη θυσία για τους ομοίους μας.
Μέσα στην ατμόσφαιρα και στο ψυχολογικό κλίμα του Μποδισίττα, διαμορφώνεται ο Μποδισάττβα .

Να μην συγχέουμε λοιπόν το Μποδισίττα με τον Μποδισάττβα. Το Μποδισίττα είναι η υπερθετική συνείδηση του Είναι, αφυπνισμένη και ανεπτυγμένη."

Η Πίστις Σοφία Αποκαλυμμένη Κεφάλαιο 55